Σάββατο πρωί 18 Νοεμβρίου 1995, όλοι βρισκόμαστε προ τετελεσμένου γεγονότος: την άρση του Πανεπιστημιακού Ασύλου. Ποιος φταίει; Όλοι ανεξαιρέτως αλλά είναι η πρώτη φορά που το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης το έχουν οι φοιτητές. Σε αυτό το κείμενο δεν θα μπω στη λογική της αντιμετώπισης των επεισοδίων και των αιτιών που τα προκαλούν, αλλά θα έχω ως κύριο άξονα την απόδοση ευθυνών -με βάση γεγονότα τα οποία έζήσα κατά την διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας- για το κυριότερο αποτέλεσμα (και χειρότερο), την άρση του Ασύλου.

Καταρχήν φταίμε όλοι εμείς οι απλοί φοιτητές, οι ανεξάρτητοι από φοιτητικές παρατάξεις και συμφέροντα, και ειδικότερα όσοι από εμάς αποφασίσαμε να αγωνιστούμε για τα προβλήματα του φοιτητικού κόσμου με την μέθοδο της κατάληψης του Πολυτεχνείου. Η ευθύνη μας βρίσκεται στο ότι ενώ αποφασίσαμε μέσα στις γενικές συνελεύσεις κατάληψη των κτιρίων μέχρι την Δευτέρα 20 Νοεμβρίου όταν θα γινόταν καινούργια γενική συνέλευση για λήψη αποφάσεων για τη συνέχιση ή όχι των καταλήψεων, κατά τη διάρκεια τους ελάχιστοι ήμασταν εκεί να στηρίξουμε ουσιαστικά την απόφαση μας. Η μαζικότητα της πορείας διαμαρτυρίας την Τρίτη 14 Νοεμβρίου έδειχνε ότι πια ο φοιτητικός κόσμος ευαισθητοποιήθηκε και άρχισε να ενδιαφέρεται ξανά για τα προβλήματά του. Η συνέχεια όμως δεν ήταν ανάλογη. Αποκορύφωμα της ασυνέπειας, το απόγευμα της 17 Νοέμβρη, όταν φύγαμε όλοι από τον χώρο που υποτίθεται ότι είχαμε καταλάβει είτε για το σπίτι μας είτε για την πορεία και αφήσαμε χωρίς ουσιαστική περιφρούρηση τον χώρο μας. Σημαντικό είναι ότι είχαν προηγηθεί επεισόδια το βράδυ της Τετάρτης 15 Νοεμβρίου μέσα στο Πολυτεχνείο (ανακατάληψη από αναρχικούς) που έδειχναν τι θα ακολουθούσε. Δεν υποστηρίζουμε σε καμμιά περίπτωση ότι όσοι φοιτητές και να παρέμεναν στον χώρο μπορούσαν να αποτρέψουν τα επεισόδια (έτσι και αλλιώς δεν είναι αυτός ο ρόλος μας) άλλα θα προστάτευαν το Άσυλο, μια και με αρκετούς φοιτητές παρόντες δεν υπήρχε περίπτωση να εισέλθει η Αστυνομία στο χώρο του Πολυτεχνείου.

Ευθύνη τεράστια έχουν και οι πολιτικές παρατάξεις που συμμετείχαν με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο στα επεισόδια και στις λήψεις αποφάσεων κατά την διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας. Ειδικότερα:

• Τα ΕΑΑΚ που παρά την τεράστια σημασία που φαίνεται να δίνουν στις αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων και τη συγκρότηση συντονιστικών επιτροπών, σε καμμιά περίπτωση δεν σεβάστηκαν τις αποφάσεις τους και προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση προς όφελός τους. Kαμμιά γενική συνέλευση δεν είχε αποφασίσει «ντου» στο Υπουργείο Παιδείας μετά την πορεία της Τρίτης, αντίθετα στη συνέλευση του συντονιστικού κατάληψης των Ηλεκτρολόγων (που ήταν επικεφαλής στην επίθεση στο Υπουργείο) μια τέτοια πρόταση είχε συζητηθεί και απορριφθεί μια και δεν είχε τέτοια εξουσιοδότηση από την γενική συνέλευση. Πρέπει να τονισθεί εδώ, ότι οι συντονιστικές επιτροπές έχουν ρόλο μόνο συντονιστικό και εκτελεστικό και όχι λήψης αποφάσεων για οποιαδήποτε είδους δράση (αυτό το αναφέρω γιατί πολλές φορές κατά τη διάρκεια της βδομάδας είδαμε τις συντονιστικές επιτροπές να αναλαμβάνουν ρόλο καθοδηγητή και λήπτη αποφάσεων). Κορυφαίο παράδειγμα αυτής της αυθαιρεσίας είναι η εγκατάλειψη της περιφρούρησης του Πολυτεχνείου κατά τη διάρκεια της πορείας χωρίς ταυτόχρονη συνεννόηση με τη Σύγκλητο και την Αστυνομία (απόφαση που δεν μπορούμε να αποδώσουμε αποκλειστικά στα ΕΑΑΚ, αλλά που ως φοιτητικό κίνημα που στήριξε ενεργά την κατάληψη φέρει ευθύνη), και η διάλυση της πορείας για το Πολυτεχνείο που αναγγέλθηκε από εκπρόσωπό της.
• Οι ΠΚΣ και ΠΑΣΠ που παρά το ότι δεν ενίσχυσαν την κατάληψη επίσημα, θέλησαν το βράδυ της Τετάρτης να αναλάβουν δράση «προστάτη» του Πολυτεχνείου και περίμεναν οργανωμένοι σε ομάδες προκλητικά να τελειώσει η συνέλευση των αναρχικών για να τους «συνετίσουν». Το αποτέλεσμα ήταν ο άγριος ξυλοδαρμός τους, και κυρίως η πρόκληση των αναρχικών, που ήρθαν πια σε ανοικτή σύγκρουση με τους φοιτητές. Τέτοιες πράξεις ουσιαστικά λειτουργούν προβοκατόρικα και προκαλούν επεισόδια. Σε καμμιά περίπτωση φοιτητές που χρησιμοποιούν την φοιτητική ιδιότητα για να αυτοπροσδιορισθούν δεν μπορούν να δρουν με τραμπουκικές μεθόδους μέσα στον χώρο του Πολυτεχνείου. Το Άσυλο σκοπό του έχει την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών και όχι τη διαμόρφωση δια ροπάλου συμπεριφορών. Ο φοιτητής είναι αυτός που ελέγχει την κοινωνία και δεν πρέπει να πράττει αυτά που αποκηρύσσει, και το «στοίχημα» που ουσιαστικά καλούμαστε να κερδίσουμε ως φοιτητικό κίνημα είναι να ελισσόμαστε χωρίς ακρότητες μεταξύ των διαφόρων ιδεολογικών τάσεων διατηρώντας ψύχραιμη στάση και «ανοικτό μυαλό» προς όλες τις απόψεις, ιδιαίτερα όταν προσπαθούν να καπηλευθούν, κατευθύνουν ή αποπροσανατολίσουν τον αγώνα μας.
• Ιδιαίτερη αίσθηση μου έκανε και η ανευθυνότητα που έδειξαν και άλλες φοιτητικές νεολαίες, προσπαθώντας να εκμεταλλευτούν τα γεγονότα της νύχτας της Τετάρτης, αποδίδοντας ευθύνες στην ΠΑΣΠ και τις ΠΚΣ, διχάζοντας έτσι τον φοιτητικό κόσμο την στιγμή που χρειαζόταν περισσότερο από ποτέ να μείνει ενωμένος. Αποκορύφωμα ανακοίνωση των Αρχιτεκτόνων που από τα μεγάφωνα διάβαζαν την Πέμπτη καταγγελία για τις παραπάνω νεολαίες προδίδοντας την συμφωνία για μη δημόσια επίρριψη ευθυνών σε φοιτητές πριν το τέλος του τριημέρου.

Ευθύνη όμως έχουν και οι πρυτανικές αρχές γιατί 1) αυτές είναι που υπέγραψαν για την εισβολή της Αστυνομίας στο χώρο του Πολυτεχνείου και 2) γιατί ήρθαν σε συνεννόηση για την τακτική περιφρούρησης που θα ακολουθηθεί με την ΕΦΕΕ, που στην συγκεκριμένη περίπτωση ήταν άσχετη, αφού το Ίδρυμα τελούσε υπό φοιτητική κατάληψη και συνεπώς η μόνη αρμόδια ήταν η επιτροπή κατάληψης. Αν πράγματι ζήτησε η Σύγκλητος να μην υπάρχει Αστυνομία στους γύρω του Πολυτεχνείου δρόμους κατά τη διάρκεια της πορείας, τότε σαφώς και φέρει ακόμα μεγαλύτερη ευθύνη, γιατί δεν είχε ενημερωθεί για τις πραγματικές προθέσεις των φοιτητών και της ομάδας περιφρούρησης. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί υποστηρίζουν ότι Πρύτανης που υπέγραψε την άρση του Ασύλου υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, δεν μπορεί να συνεχίσει να κρατά το ύπατο αξίωμα στον Πανεπιστημιακό χώρο.

Ευθύνη τεράστια έχει και η Αστυνομία, που επέτρεψε με τη μη παρουσία της, την είσοδο των ομάδων που προκάλεσαν τις καταστροφές, που αξίζει να αναφερθεί ότι μπήκαν στο Πολυτεχνείο, σε μεγάλο ποσοστό, σε μεγάλες ομάδες εμφανών προθέσεων και όχι μεμονωμένα. Έτσι κι αλλιώς όμως αυτός ήταν ο στόχος της Αστυνομίας: Αντί να έχει 1500 εξαγριωμένα άτομα στον δρόμο να καταστρέφουν ότι μπορούν, σαφώς και προτίμησε (όπως κάθε χρόνο άλλωστε) να τα «σπρώξει» στο Πολυτεχνείο, εναποθέτοντας για άλλη μια φορά την ευθύνη στους φοιτητές και στην Πρυτανεία. Όσο για την στάση της κατά τη διάρκεια των επεισοδίων, αυτή ήταν ανάλογη (και μερικές φορές χειρότερη) από των αντιπάλων της. Δεν είναι τυχαίο γεγονός ο ξυλοδαρμός του ανηλίκου, που σκοπό είχε να τρομοκρατηθούν οι καταληψίες και να μην ακολουθήσουν τις συστάσεις των καθηγητών για ασφαλή έξοδό τους από τον χώρο του Ιδρύματος, εκβιάζοντας έτσι την άρση του Ασύλου που τόσο καημό είχαν. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι έβγαζαν αναμνηστικές φωτογραφίες της εισβολής τους, και ξέσπαγαν όποτε μπορούσαν σε όποιον συλληφθέντα μπορούσαν σε σημείο που άρχισαν οι επικεφαλής να θέτουν αστυνομικούς εκτός υπηρεσίας. Σε αυτούς τους ανθρώπους δυστυχώς επιτρέψαμε να πατήσουν το πόδι τους μέσα στον χώρο μας. Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι καμιά επέμβαση δεν πραγματοποιήθηκε στον Κορυδαλλό ακόμα και όταν άρχισαν να γίνονται φρικτές δολοφονίες, παρά κρίθηκε ότι στο Πολυτεχνείο κινδύνευε η κοινωνία μας, με αποτέλεσμα η Αστυνομία να κάνει αυτή την αλόγιστη χρήση χημικών ουσιών, και να μην επιτρέψει για πολύ ώρα την χορήγηση ιατρικής βοήθειας σε άτομα με κρίση άσθματος, παρά ισχυρίστηκε ψευδώς ότι οι καταληψίες δεν επέτρεπαν την είσοδο των ασθενοφόρων κάτι που καταρρίπτεται σαφώς από την τηλεοπτική κάλυψη των γεγονότων (τα ασθενοφόρα ούτε καν πλησίασαν για αρκετή ώρα τις πύλες, άρα δεν μπορούσαν να τους έχουν αρνηθεί την είσοδο οι καταληψίες) και από το γεγονός ότι όταν επιτέλους εισήλθε ασθενοφόρο στο Ίδρυμα, οι καταληψίες ξέσπασαν σε χειροκροτήματα.

Όσο για τα ΜΜΕ, νομίζουμε ότι πια ο ρόλος τους είναι γνωστός. Χρησιμοποιώντας την δικαιολογημένη αγανάκτηση του μέσου τηλεθεατή που υποβάλλουν καθημερινά με τα ηλίθια προγράμματα τους και την δήθεν αντικειμενική (στην πραγματικότητα μονόπλευρη και ελλιπή) ενημέρωση που του προσφέρουν, ωρύονταν (π.χ. Κουίκ) από τηλεοράσεως, πιέζοντας τις εξελίξεις αφού έπαιρναν σαφή θέση (η αντικειμενικότητα που λέγαμε) απ’ την μια, και εξαγρίωναν τους καταληψίες (που παρακολουθούσαν τι μετέδιδαν) με τους χαρακτηρισμούς τους απ’ την άλλη. Δεν είναι τυχαίο το ότι βρέθηκε το αυτοκίνητο του ΣΚΑΙ στο σημείο που κάηκε, ούτε άλλωστε τα συνθήματα: της πορείας της Τρίτης «αλήτες-ρουφιάνοι-δημοσιογράφοι», και της πορείας του Πολυτεχνείου «1-2-3, 3-2-1, εκπαίδευση δεν γίνεται με μπούτια στον ΑΝΤ-1» που με μεγάλη θέρμη φώναξαν οι φοιτητές.

Τέλος, οι καταληψίες ξεπέρασαν κάθε όριο, τόσο με τις άσκοπες καταστροφές που προκάλεσαν στον φιλόξενο χώρο του Πολυτεχνείου, όσο και με τους πρωτόγνωρους ξυλοδαρμούς φοιτητών στην πορεία της Τρίτης, και το βράδυ της Τετάρτης, λες και ο αγώνας τους είναι ενάντια στον φοιτητικό κόσμο. Θα πρέπει να μάθουν επιτέλους ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτό το παιχνίδι στις πλάτες των φοιτητών. Αν θέλουν να αγωνιζόμαστε παράλληλα, θα πρέπει να σέβονται την μορφή του αγώνα που έχουμε επιλέξει και τον θεσμό που τους προστατεύει. Πάντως τα επεισόδια δεν έγιναν μόνο από αναρχικούς αλλά και από χούλιγκανς που μοναδικό σκοπό τους είχαν τον «χαβαλέ» και την πρόκληση καταστροφών, ... βία για την βία δηλαδή.

Το κείμενο αυτό σκοπό του έχει την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όλων μας, βάσει προσωπικών μου βιωμάτων. Ας ξεκαθαρίσει καθένας μας στο μυαλό του ότι οι φοιτητές δεν οφείλουν να δώσουν λύση για τα επεισόδια που συχνά γίνονται σε δικό τους χώρο. Δεν είμαστε κράτος ούτε Αστυνομία. Δεν δημιουργήσαμε το περιθώριο ούτε φταίμε για την ανεργία. Δεν αποτελούμε άλλοθι για κανέναν. Δεν πρέπει να μπαίνουμε στην λογική της αντιμετώπισης των κοινωνικών προβλημάτων. Δεν φταίμε εμείς για τα προβλήματα ούτε για τη μη λύση τους! Φταίμε όμως για την αδιαφορία μας. Ευθυνόμαστε ο καθένας ξεχωριστά για την άρση του Ασύλου. Δεν το προστατέψαμε με το να μην είμαστε εκεί. Φταίμε...

Στάθης Μαρίνος Ηλ/γος Μηχανικός