www.nygma.gr - ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ (Τεχνολογία-Επιστήμες)

Κλωνοποίηση άλλοτε και τώρα 1/6/1998

Συμμορφούμενος προς τις απαιτήσεις της επικαιρότητας, και παρά τη δεδομένη μη κατάρτισή μου σε σχέση με τον εν λόγω επιστημονικό χώρο, επιχειρώ παρακάτω να τσαλαβουτήσω στο θέμα της κλωνοποίησης.

Δικαιολογημένα μένει κανείς εκστατικός απέναντι στο επιστημονικό μεγαλείο μιας τέτοιας επινόησης. Ωστόσο ακόμη περισσότερο δικαιολογημένα μένει κανείς άφωνος βλέποντας το ποιοι άνθρωποι περιφέρονται στα κανάλια για να μας ενημερώσουν σχετικώς. Άρτια καταρτισμένοι παπάδες, πολιτικοί εκπρόσωποι και απρόσωποι, μια γνωστή για τα χριστιανικά της πιστεύω φιλόλογος, ... και αραιά και που να 'σου και κανένας γιατρός (τι δουλειά έχει αυτός εκεί τώρα;).

Το ότι η κλωνοποίηση προκαλεί διφορούμενα συναισθήματα στον κόσμο δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Ήδη εδώ και καιρό στην Αμερική έχουν δημιουργηθεί οργανώσεις με σκοπό την καταπολέμηση της κλωνοποίησης, οι οποίες μάλιστα πέτυχαν να περάσει και σχετική τροπολογία για την απαγόρευση της σχετικής έρευνας σε όλη την επικράτεια των ΗΠΑ. Στον τομέα αυτό ομολογώ ότι βρισκόμαστε πίσω. Δεν υπάρχει εδώ αυτού του βαθμού η εξειδίκευση, υποχρεώνοντας άλλες αξιοπρεπέστατες κατά τα άλλα οργανώσεις γενικότερων ενδιαφερόντων (''Σύλλογος Πνεύματος και της Ηθικής'', ''Οργάνωση για τα δικαιώματα των Trans'', ''Το καφενείο του Βαγγέλη - στάση Αγγελοπούλου'', κ.λ.π.) να βγάλουν το φίδι από την τρύπα, παίρνοντας σαφείς και βαρύνουσες θέσεις απέναντι στην νέα πρόκληση των καιρών.

Όμως παρά το επίσημο μένος που επικρατεί κατά της κλωνοποίησης - στο οποίο ας μην παραλείψω να υπογραμμίσω ότι συνέβαλε τα μέγιστα γνωστός ερευνητής των ΗΠΑ, ο οποίος την ψώνισε και άρχισε να κάνει κάτι δηλώσεις αφήνοντας να εννοηθεί ότι με την κλωνοποίηση θα σηκώσει τον παππού του που του λείπει από τον τάφο - πολλοί είναι εκείνοι οι οποίοι θα έβρισκαν ενδιαφέρουσες εφαρμογές σε αυτή την τεχνολογία.

Η προοπτική ενός κόσμου με καμιά εκατοστή Michele Pfaifers μάλλον δε θα μας στεναχωρούσε πολύ. Ακόμη και ο φόβος ορισμένων για το ενδεχόμενο από τη μια στιγμή στην άλλη να βρεθούν με πεθερά stereo είναι μάλλον υπερβολικός. Σύμφωνα με γνωστές case studies, δεδομένης της φύσης της οντότητας ''πεθερά'', η ύπαρξη του κλώνου θα γεννήσει συγκρούσεις μεταξύ πρωτοτύπου και κλώνου, οι οποίες πιθανώς θα φθείρουν μέχρις εσχάτων και τα δυο ομότυπα.

Ακόμη και οι εργασιομανείς - στα ελληνικά γιάπηδες - εντοπίζουν θετικές προοπτικές στην κλωνοποίηση. Το εικοσιτετράωρο εύκολα θα γίνει αρκετά ευρύτερο, και η προσωπική ατζέντα με τις καθημερινές δραστηριότητες θα αντικατασταθεί με μια ιδιότυπη διαχείριση κλώνων. Νομίζω είναι προφανές πόσο κάτι τέτοιο θα ανεβάσει την παραγωγικότητα. Ίσως μάλιστα θα πρέπει να προταθεί μια τέτοια λύση στους διοικητές των δημοσίων οργανισμών, γιατί είναι λογικό, ότι όταν ένας υπάλληλος έχει μόνο δυο χέρια και ένα κεφάλι, δεν μπορεί ταυτόχρονα να καθαρίζει φασολάκια, να μιλάει στο τηλέφωνο για τα χθεσινοβραδινά, να λύνει το τελευταίο σταυρολύνω, και να εξυπηρετεί τους φορολογούμενους. Με 10 χέρια και 5 κεφάλια, αν μη τι άλλο, θα είχαμε μια σημαντική αύξηση του ΑΕΠ από τις επιπλέον πωλήσεις σταυρόλεξων, αν και δεν θα είχαμε ανάλογη αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος.

Παρά το γεγονός ότι το θέμα της κλωνοποίησης μόλις όψιμα έφθασε στον ημερήσιο τύπο, μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι ''κρατάει χρόνια αυτή η κολόνια''. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα θα πρέπει να θεωρούμαστε βετεράνοι του τομέα. Εδώ και χρόνια γίνονται τέτοια πειράματα στην πολιτική σκηνή της χώρας άλλοτε με περισσότερη και άλλοτε λιγότερη επιτυχία. Γνωστά παραδείγματα αυτά των Παπανδρέου και Καραμανλή, αλλά ακόμη και αν ταξιδέψουμε πολύ πίσω στο χρόνο θα δούμε ότι οι προσπάθειες γίνονταν επανειλημμένα. Στο Βυζάντιο επιχειρήθηκε αρκετές φορές κάτι τέτοιο, αν και λίγες είχε επιτυχία. Επίσης ας μην ξεχνούμε ότι αν και σε ερευνητικό επίπεδο αρκετά συνήθεις είναι πλέον οι καλλιτεχνικές κλωνοποιήσεις. Μάλιστα τελευταία όλο και πληθαίνουν οι επιτυχείς. Η φωνή του Διονυσίου μετά από δεκάδες αποτυχημένες προσπάθειες, σήμερα πλέον ήδη μετρά δυο κλώνους με επιτυχία άνω του 80%.

Τα γενικά συμπεράσματα που απορρέουν από τη μεγάλη ελληνική εμπειρία στην κλωνοποίηση συνοψίζονται ως εξής: Αν ο κλώνος είναι δυνατός αρκετά σύντομα εναντιώνεται στο πρωτότυπο, προσπαθώντας να διαφοροποιηθεί για να βρει τη δική του ταυτότητα. Οι ασθενέστεροι πάλι κλώνοι απλά προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν το πρωτότυπο ως ασπίδα, και ούτε καν διανοούνται να παρεκκλίνουν από τις διδαχές του. Όπως και να έχει, είναι βέβαιο ότι η κλωνοποίηση έχει σημαντικές πιθανότητες αποτυχίας. Ο αποτυχημένος κλώνος είναι κάτι που αναζητεί μάταια την υπόστασή του καθώς τον κατασπαράζουν από παντού. Το αν θα μπορέσει τελικά να αυτοπροσδιορισθεί είναι σχετικά αμφίβολο, αλλά όχι αδύνατο. Κλασσικό ελπιδοφόρο παράδειγμα ο γνωστός αοιδός Πανταζής, ο οποίος αποτυγχάνοντας ως κλώνος του Διονυσίου, επιχείρησε να εισέλθει σε χώρους περισσότερο οικείους για φιλοζωϊκές οργανώσεις, κάτι στο οποίο γνώρισε τεράστια επιτυχία.

Η κλωνοποίηση ασφαλώς είναι ένα μεγάλο επιστημονικό θέμα το οποίο δεν μπορεί να καλυφθεί από μια σύντομη - αν και άρτια επιστημονικά τεκμηριωμένη - ανάλυση όπως η παραπάνω. Το θέμα απαιτεί να επιστρατευθούν ακόμη περισσότεροι ''ειδικοί'', όπως και να γίνει και μια αποστολή διεθνούς προβολής των ελληνικών επιτευγμάτων στον τομέα, γιατί ακόμη και σήμερα κυκλοφορούν έντυπα που αναφέρουν ως πρωτοπόρους του χώρου κάτι ξενέρωτους βρετανούς. Το Υπ. Εξ. και προσωπικά ο κ. Πάγκαλος θα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους για αυτή την τραγική παρεξήγηση. Εντάξει δεν ζητούμε παραίτηση, αλλά απαιτούμε να προβεί σε άμεσες ενέργειες.

Σεραφείμ Κοτρώτσος
ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ (Ηλεκτρολόγος Μηχ.& Μηχ Η/Υ)

Το άρθρο αυτό βρίσκεται δημοσιευμένο στην Πύλη www.nygma.gr
στη διεύθυνση http://www.nygma.gr/mag/articles/Article.asp?ar_id=159&ac_id=11