και ντρεποντούσαστε να ρωτήσετε


Πριν μερικές μέρες παρακολούθησα από τα ΜΜΕ την ανακοίνωση των βάσεων των ΑΕΙ και των ΤΕΙ, καθώς και συνεντεύξεις διάφορων επιτυγχόντων σε κάποιες σχολές, κυρίως αυτών που αρίστευσαν. Οι μέρες αυτές μου θυμίζουν τα δικά μου αποτελέσματα και την εισαγωγή μου στο ΕΜΠ. Τέσσερα χρόνια αργότερα, βλέποντας αυτά τα παιδιά να είναι πανευτυχή, πιστεύοντας ότι έχουν πραγματοποιήσει ένα μεγάλο σκοπό της ζωής τους αναρωτιέμαι πως θα αντιδράσουν μετά την πρώτη και αρκετά απότομη επαφή τους με το χώρο που λέγεται Ελληνικό Πανεπιστήμιο.

Καταρχήν θα έρθουν αντιμέτωποι με τη γραμματεία της σχολής τους. Θα προσπαθούν να συμπληρώσουν τις αιτήσεις εγγραφής στη σχολή τους, χωρίς να γνωρίζουν τι πρέπει να συμπληρώσουν που. Θα πρέπει να περιμένουν αρκετή ώρα για να πάρουν την αίτηση, να προσπαθήσουν υπομονετικά να λύσουν τις απορίες τους για τα στοιχεία που θα πρέπει να συμπληρώσουν στην αίτηση. Επίσης θα πάρουν το πρόγραμμα των μαθημάτων, συνήθως λίγες μέρες πριν την έναρξή τους. Θα διαπιστώσουν ότι με αρκετή δυσκολία θα μπορούν να έχουν και άλλες δραστηριότητες, αν επιθυμούν να παρακολουθήσουν όλα τα μαθήματα, να κάνουν όλες τις εργασίες και να παρακολουθήσουν όλα τα εργαστήρια (εκτός και αν περιορίσουν στο ελάχιστο κάποιες από τις βασικές ανθρώπινες λειτουργίες τους).

Δεν γνωρίζω αν θα έχουν την πολυτέλεια να παρακολουθούν όλα τα μαθήματα στην Πολυτεχνειούπολη ή αν θα πρέπει και αυτοί να διακτινίζονται στην Πατησίων, μια και αρκετές φορές το ένα μάθημα έχει διαφορά δεκαπέντε λεπτών από τα άλλο, άσχετα αν η χιλιομετρική απόσταση που χωρίζει την Πατησίων από την Πολυτεχνειούπολη δεν επιτρέπει την έγκαιρη μετάβαση, τουλάχιστον με τα υπάρχοντα μεταφορικά μέσα.

Σε μεγαλύτερο εξάμηνο θα παρατηρήσουν από το ωρολόγιο πρόγραμμά τους ότι δεν θα μπορούν να παρακολουθούν κάποιο μάθημα που πιθανόν να τους ενδιαφέρει, αφού θα συμπίπτουν οι ώρες διδασκαλίας του με αυτές κάποιου άλλου. Ακόμη θα έχουν την τύχη να δουν τα κτίρια του ΕΜΠ, τους χώρους διδασκαλίας και τα εργαστήρια υπό όλες τις συνθήκες. Όχι μόνο με ήλιο ή με βροχή (κάτι φυσικό), αλλά και το πρωί και το βράδυ.

Επίσης θα παρατηρήσουν ότι οι πρώτες, τουλάχιστον, μέρες κάθε εξαμήνου είναι αρκετά δύσκολες όσον αφορά την παρακολούθηση των μαθημάτων, λόγω του δυσανάλογου αριθμού φοιτητών και θρανίων. Τελικά θα επιβιώσουν αυτοί που έχουν αρκετή υπομονή, αφού οι υπόλοιποι θα αρχίσουν σιγά-σιγά να ελαττώνουν τις ώρες παρακολούθησης. Το ερώτημα που είχα ανέκαθεν είναι αν οι αίθουσες διδασκαλίας είναι μικρές επειδή παρακολουθούν λίγοι φοιτητές ή αν παρακολουθούν λίγοι φοιτητές επειδή οι αίθουσες είναι μικρές. Η απορία μου δεν έχει λυθεί μετά από τετραετή πείρα. Επίσης μερικές αίθουσες έχουν τροπικό κλίμα το καλοκαίρι και πολικό το χειμώνα. Η εξαίρεση, για όσους δεν γνωρίζουν, είναι το αμφιθέατρο 4 των Γενικών Εδρών, στο οποίο επικρατεί μονίμως καύσωνας.

Η πρώτη τραυματική εμπειρία ενός νέου φοιτητή από το "φοιτητικό κίνημα" θα αποκτηθεί με την πρώτη Γενική Συνέλευση. Εκεί θα μπορέσει να απολαύσει τις δημοκρατικές διαδικασίες που τηρούνται πάντοτε και θα αρχίσει να αναρωτιέται αν όντως η δημοκρατία γεννήθηκε στην Ελλάδα. Θα διαπιστώσει ότι το λόγο τον παίρνει αυτός που φωνάζει περισσότερο και ενίοτε και αυτός που έχει το μεγαλύτερο εκτόπισμα. Θα καταλάβει ότι θα πρέπει πάντα να ψηφίζει τις προτάσεις κάποιας παράταξης και δεν θα μπορεί να θέσει μια πρόταση σε ψηφοφορία αν αυτή δεν εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο μιας πολιτικής, την οποία εκφράζει ποιος άλλος από μια φοιτητική (ή μήπως κομματική; ) παράταξη. Θα παρακολουθήσει συζητήσεις πολύωρες (αν έχει την υπομονή) για θέματα γενικού ενδιαφέροντος, δεν θα δει, όμως, λύσεις σε καθημερινά προβλήματα των σπουδών του.

Για βιβλία σκόπιμα δεν αναφέρθηκα νωρίτερα, αφού αυτά συνήθως έπονται χρονικά της πρώτης Γενικής Συνέλευσης. Θα μου πείτε αν δεν γίνει Γενική Συνέλευση δεν παίρνουμε βιβλία; Ασφαλώς και παίρνουμε. Το θέμα είναι αν τα παίρνουμε λίγες μέρες μετά την έναρξη ή μετά τη λήξη του εξαμήνου. Το σίγουρο είναι ότι θα τα έχουμε μέσα στις εξετάσεις (η απάντηση αυτή είναι συνηθισμένη στους καθηγητικούς κύκλους και ακολουθεί πάντα την ερώτηση: "Πότε θα πάρουμε τα βιβλία;"). Για την ποιότητα των βιβλίων δεν μπορούμε να έχουμε και μεγάλες απαιτήσεις. Μην είμαστε και αχάριστοι! Αν και είμαστε υποψήφιοι της πρώτης δέσμης, λίγα Αρχαία δεν είναι ποτέ άχρηστα. Δεν μπορούμε ποτέ να γνωρίζουμε τις γλωσσικές ιδιαιτερότητες του κάθε καθηγητή ή τη δεκαετία έκδοσης του συγγράμματος.

Επίσης πολύ σημαντική και άκρως διδακτική είναι η διαδικασία εγγραφής των φοιτητών σε ομάδες για τα εργαστηριακά μαθήματα. Κατά τη διαδικασία αυτή αναπτύσσονται τα συναισθήματα συναδελφικότητας και αλληλεγγύης προς τους υπόλοιπους συμφοιτητές, ιδιαίτερα προς αυτούς που επιθυμούν να είναι τις ίδιες ώρες στο εργαστήριο. Οι πιο δυνατοί χρησιμοποιούν τους αγκώνες και τα μπράτσα τους για να φτάσουν πρώτοι στον υπό συμπλήρωση κατάλογο, αφού πρώτα περάσουν πάνω από αρκετά θρανία και από αρκετούς συμφοιτητές τους. Οι πιο πονηροί μετέρχονται υποχθόνια μέσα (blanco) για να γραφτούν σε όποια ομάδα επιθυμούν (συνήθως εκείνη που τελειώνει πριν την εβδόμη απογευματινή).

Στα πλαίσια του σεβασμού του φοιτητή από τους υπεύθυνους κατάρτισης των προγραμμάτων (γραμματείες;), το πρόγραμμα των εξετάσεων βγαίνει λίγες μέρες πριν από την έναρξή τους (συνήθως την τελευταία βδομάδα του εξαμήνου). Με τον τρόπο αυτό, οι φοιτητές μπορούν να οργανώσουν αποτελεσματικά το χρόνο που χρειάζονται για να διαβάσουν και να περάσουν τα μαθήματά τους. Το γεγονός όμως ότι η εξέταση ενός μαθήματος αναγράφεται στο πρόγραμμα των εξετάσεων δεν συνεπάγεται ότι θα τελεστεί και τη συγκεκριμένη ημερομηνία. Είναι πολλοί οι αστάθμητοι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την ημερομηνία διεξαγωγής της εξέτασης, γι’αυτό πάντα είναι χρήσιμη μια βόλτα από τα γραφεία των καθηγητών.

Παραλείποντας τη διαδικασία της εξέτασης, αφού μπορεί το κείμενο να θεωρηθεί ακατάλληλο και αισχρό αν περιγραφεί λεπτομερώς, φτάνουμε στα αποτελέσματα των εξετάσεων. Δεν είναι λίγες φορές που κάποιος πιστεύει πως έχει γράψει καλά και διαψεύδεται, αλλά και άλλες που αρχίζει να κόβει μέρες από τις διακοπές για να δώσει το Σεπτέμβρη και τελικά χτυπάει και βαθμό. Για ορισμένα μαθήματα έχουν αναπτυχθεί στο χώρο των φοιτητών διάφορες θεωρίες σε ό,τι αφορά τον τρόπο βαθμολόγησης κάποιων απρόβλεπτων καθηγητών. Το γεγονός είναι, πάντως, ότι λίγοι μπορούν να είναι απόλυτα σίγουροι για τα γραπτά τους.

Όλα τα παραπάνω είναι κάποια από τα αρνητικά στοιχεία που έχω συναντήσει κατά τη φοίτησή μου στο ΕΜΠ. Θα ήταν άδικο από μέρους μου αν δεν ανέφερα ότι πολλά έχουν αλλάξει προς το καλύτερο. Το γεγονός της μεταφοράς του κτιρίου των Ηλεκτρολόγων στην Πολυτεχνειούπολη λύνει πολλά από τα προβλήματα, ιδιαίτερα αυτά της μετακίνησης των φοιτητών από Πατησίων προς Ζωγράφου ή αντίστροφα και των χώρων διδασκαλίας. Υπάρχει, επομένως, μια διάθεση βελτίωσης των συνθηκών που επικρατούν στο χώρο του ΕΜΠ. Επίσης, είναι γνωστό ότι το επίπεδο των σπουδών στις σχολές του Πολυτεχνείου είναι υψηλό και για το λόγο αυτό θεωρείται ένα από τα καλύτερα πανεπιστημιακά ιδρύματα στην Ευρώπη. Ακόμη, αποτελεί έναν από τους βασικότερους χώρους εκπόνησης ερευνών και για το λόγο αυτό τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλη αύξηση των μεταπτυχιακών φοιτητών. Παρόλα αυτά είναι πολλά εκείνα που θα μπορούσαν και που πρέπει να αλλάξουν και αν δεν προσπαθούμε όλοι, ο καθένας με τον τρόπο του, είναι δύσκολο να αλλάξουν από μόνα τους.

Τάσος Τάσκαρης ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ