www.nygma.gr - ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ (Εθνικά Θέματα)

Εθνικά θέματα (για εκεί το πηγαίναμε, 1/11/1996

αλλά κάπου το χάσαμε)



Ξηρουχάκης: Δεν διαφωνώ καθόλου με το Σταύρο όταν λέει ότι διαλέγουμε πάντα για κεντρικό θέμα του ΝΥΓΜΑτος κάτι που απέχει πολύ από την επικαιρότητα. Από την άλλη μεριά, όμως, δεν μπορώ με ακρίβεια να καθορίσω τι είναι επίκαιρο και τι όχι, ποιοι είναι αυτοί που καθορίζουν την επικαιρότητα, με τι κριτήρια και τι στόχους. Δες την ιστορία με το Βασιλάκη και το δελφίνι που κατέκλυσε πέρυσι τα δελτία, ενώ πραγματοποιούνταν εχθροπραξίες στη Βοσνία. Έτσι και με τα εθνικά θέματα. Θα πρέπει να τα συζητάμε μόνο εν όψει του κινδύνου να μας καλέσουν την επομένη φαντάρους;

Μπενέκος: Έτσι γινόταν και έτσι θα γίνεται, μέχρι που θα ξυπνήσουμε ένα πρωινό και στην Ακρόπολη θα κυματίζει το μισοφέγγαρο. Εμείς θα ζητήσουμε συγγνώμη από τους καλούς μας γείτονες, γιατί αργήσαμε να καταλάβουμε ποιο είναι πραγματικά το εθνικό μας συμφέρον και θα ευχαριστήσουμε την όποια υπερδύναμη για την κατανόηση και την προσοχή που επέδειξε στην επιτέλους επίλυση των χρόνιων διαφορών και θα ζήσουμε εφεξής ειρηνικά με στόχο την ανάπτυξη και την πρόοδο με αρχηγό κράτους κάποιον ξενέρωτο δυτικόφερτο ασπρουλιάρη...

Ξ: Νομίζω πάντα ότι το ζήτημα δεν είναι εάν ο πρωθυπουργός του κράτους είναι ασπρουλιάρης, γερμανόφιλος, αμερικανόφιλος, καθηγητάκος ή χοντρός, μακαρονάς, φιλελεύθερος ή χρυσαυγίτης. Αυτά ενδιαφέρουν μόνο τις γιαγιάδες και τις γκομενίτσες. Το ζήτημα είναι ακριβώς ποιο είναι το εθνικό μας συμφέρον. Και ταυτόχρονα ποιο είναι το ηθικό και πολιτιστικό μας συμφέρον. Ποια άποψη πραγματώνει τον άνθρωπο μέσα μας, τον καθημερινό Έλληνα και όχι τον πορωμένο και φανατισμένο Χ της οποιασδήποτε ιδεολογίας.

Μ: Εσύ νιώθεις περήφανος όταν βλέπεις στα 'των οκτώμιση' πρώτη είδηση να είναι το αν η Αλίκη και η Ζωίτσα είναι υϊοθετημένες ή όχι; Ξαναπαραγγέλνεις σαλιγκάρια Κύπρου, όταν ξέρεις ότι αυτός που τα μάζεψε μπορεί να είναι δυο μέτρα από κάτω μας; Πας διακοπές στο Καστελλόριζο και ασυναίσθητα παίρνεις διαβατήριο; Σ' αρέσει που στο εξωτερικό λες Έλληνας και βλέπεις διάφορες σκατόφατσες να γελούν ειρωνικά επειδή οδηγείς τα αυτοκίνητά τους, πίνεις τις μπύρες τους, φοράς τα πουκάμισά τους και χίλια δυο άλλα...

Ξ: Τα τελευταία δεν θα τα πάρω και τόσο επί... πόνου...

Μ: Θα μου πεις πως οι γυναίκες τους το παίρνουν επί πόνου και θα'χεις και δίκιο...

Ξ: Αυτό ακριβώς και όχι μόνο οι γυναίκες τους.

Μ: Το χοντρύναμε και υποτίθεται ότι μιλάμε για εθνικά θέματα...

Ξ: Έχω την εντύπωση ότι τον Προτεστάντη Άγγλο τον ενδιαφέρει περισσότερο η γυναίκα του παρά το εάν αγοράζουν το μεταχειρισμένο αμάξι του. Τέλοσπάντων, οι ξένοι έχουν πολύ κακή αντίληψη για μας και αυτό είναι που μετράει. Εάν ρωτήσεις εμένα προσωπικά τι γνώμη έχω για τους βάρβαρους θα σου πω άλλα, αλλά αυτό δεν είναι διπλωματία.

Μ: Παλιότερα, όμως, μας είχανε στα ώπα ώπα. Δεν μιλάω για τους αρχαίους Έλληνες. Το '60 η Ελλάδα είχε έναν από τους υψηλότερους δείκτες ανάπτυξης, μέχρι που ήρθε η Χούντα, που για κάποιους ήταν "ό,τι είχε ανάγκη η χώρα".

Ξ: Έχω την εντύπωση ότι ξεφύγαμε όπως κάθε φορά άλλωστε (που πάμε για μάθημα και) που πάμε για καφέ και θα καταλήξουμε να μιλάμε για τον Μπάγιεβιτς.

Μ: Σωστά. Ένα ένα λοιπόν. Με τους Τούρκους τι γίνεται; Πρέπει στα πλαίσια της καλής γειτονίας να σκύβουμε όσο δεν πάει άλλο ή να είμαστε επιθετικοί τσαμπουκάδες; Πρέπει να γίνει πόλεμος για τους νέους που χάθηκαν για ένα ξερόβραχο την ίδια στιγμή που πουλάμε με αγγελίες τον ίδιο ξερόβραχο σε όποιον ξένο δώσει τα περισσότερα; Ερωτήσεις δίχως απάντηση;

Ξ: Δεν πιστεύω να αμφιβάλλεις έστω και για μία στιγμή ότι επί του θέματος πολύ λίγα γνωρίζω (όπως άλλωστε και ο κάθε Έλληνας) και θα καταλήξω να αμπελοφιλοσοφώ με τον κίνδυνο να χαρακτηριστώ ελαφρύνους (=μαλάκας).

Μ: Ίσως. Τελικά ξέρουμε όσα θέλουν οι άλλοι να ξέρουμε και μπορεί εύκολα να χαρακτηριστούμε τόσο εθνικιστές όσο και υποτακτικοί, ανάλογα με το τι μαθαίνουμε τη δεδομένη χρονική στιγμή...

Ξ: Μου είναι πάντως δύσκολο να συμπεράνω (από αυτή την προσωρινή μας συμφωνία απόψεων) ότι θα πρέπει να πάψουμε να ασχολούμαστε με το θέμα.

Μ: Δεν χωρεί αμφιβολία περί τούτου. Άλλωστε σε δέκα χρόνια όλα θα έχουν ξεχαστεί... (κάπου το'χω ξανακούσει αυτό).

Ξ: Σε δέκα χρόνια εγώ θα έχω τελειώσει τις σπουδές, θα έχω πιάσει δουλειά (ελπίζω) και πιθανότατα θα έχω παντρευτεί. Όλα αυτά υπό την προϋπόθεση ότι οι παραβιάσεις του εναέριου χώρου θα μείνουν παραβιάσεις και ότι οι Αμερικάνοι δεν θα διαλέξουν την ελληνοτουρκική "αγορά" για να διοχετεύσουν την περίσσεια πολεμικού υλικού.

Μ: Ας πούμε ότι είσαι 55, με δικό σου σπίτι, καλό μισθό κτλ κτλ. Ο γιόκας σου θέλει να πολεμήσει για την πραγματική πρωτεύουσα της Ελλάδας, την Πόλη και ετοιμάζεται (μην με ρωτήσεις τι ετοιμάζει). Τι πας και του λες, ότι και εγώ στα 22 μου έτσι σκεφτόμουν και μια ζωή περιμέναμε και συμβιβαζόμασταν, ώσπου είπα να είμαι καλό παιδί και να ζήσω τη ζωούλα μου; Θυμάμαι μια γελοιογραφία του ΚΥΡ με το ερώτημα "Προτιμάς να πεθάνεις από έλκος στα 90 ή για την πατρίδα στα 21;". Και σε προλαβαίνω, λέγοντας πως εγώ πραγματικά δεν ξέρω αν όντως αξίζει τον κόπο...

Ξ: Το θέμα βασικά νομίζω ότι καταλήγει στην εθνική μας συνείδηση. Δεν ξέρω κατά πόσο νιώθουμε Έλληνες γιατί πραγματικά αγαπάμε την πατρίδα μας και τους Έλληνες ή απλώς γιατί, όπως μαλώνουμε για τον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό, μας έχουν εμπλέξει σε μία φραστική αντιπαράθεση χωρίς τέλος. Δεν ξέρω αν πρέπει να μισώ τον Τούρκο εργάτη περισσότερο από τον Έλληνα βιομήχανο εκμεταλλευτή. Αν πρέπει να πεθάνω στη Λήμνο υπερασπίζοντας τους φτωχούς κατοίκους της ή τα πετρέλαια.

Μ: Ο καθένας μας εκδηλώνει τα εθνικά του αισθήματα με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο. Τουλάχιστον θέλω να ελπίζω πως έστω και λίγοι από αυτούς που έχουν στα χέρια τους την ευθύνη (δεν θέλω πω τη διακυβέρνηση ή την εξουσία, γιατί ακούγεται ως κάτι πολύ απόμακρο) να λαμβάνουν αποφάσεις για το μέλλον του έθνους μας, έχουν, έστω ασυνείδητα, ριζωμένη κάπου μέσα στην καρδιά τους κρυφή περηφάνια που έχουν την τύχη να είναι Έλληνες.

Ξ: Αυτό είναι κάτι το οποίο με απασχολεί συχνά. Διαβάζοντας στις κυριακάτικες εφημερίδες τις πολιτικές και οικονομικές στήλες (μην μιλήσω για τα άρθρα περί εξωτερικής πολιτικής) αναρωτιέμαι αν αυτοί οι άνθρωποι (που έχουν την τύχη να κυβερνούν ένα κράτος 10 εκατομμυρίων ψυχών) είναι όντως όχι τόσο ικανοί όσο θα έπρεπε ή τους ενδιαφέρει περισσότερο να υποστηρίξουν την τάξη τους και την κλάση τους και λιγότερο αυτούς τους άμοιρους πολίτες που τόσα έχουν τραβήξει στην Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας.

Μ: Πας να ξεφύγεις πάλι από το θέμα της κουβέντας. Αφού ρε μαλάκα εσύ τους ψηφίζεις, πώς μετά γκρινιάζεις για κάτι που ήξερες από πριν; Καθαρά σκατά γίνονται; Δεν γίνονται...

Ξ: Το θέμα δεν είναι αν τους ψηφίζεις γιατί μετά θα σου πω εγώ να ψηφίσω λευκό και μετά εσύ θα μου πεις ότι αυτή δεν είναι πολιτική άποψη και θα συζητάμε για 80 σελίδες και δεν θα καταλήξουμε πουθενά.

Μ: Γιατί τώρα καταλήγουμε πουθενά; Ας χαλαρώσουμε λίγο (τσιγάρο). Να σε ρωτήσω πάλι κάτι. Έχει η Ελλάδα τη θέση που, πρόσεξε, της αξίζει να έχει στις μέρες της Ενωμένης Ευρώπης, της υπερεξουσίας των ΗΠΑ, της ασυδοσίας του Τούρκου; Η Ιστορία μας μάς επιβάλλει να είμαστε αυτοί που κινούν τα νήματα και όχι η μαριονέτα...

Ξ: "Η Ιστορία μας και η Ιστορία μας"... Αυτό είναι που μας έχει καταστρέψει. Θέλεις να μιλήσουμε για το Θεμιστοκλή και τη Σαλαμίνα, τους Μακεδονικούς πολέμους, τους άθλους της Αλβανίας, τη μάχη της Κρήτης και να πούμε ότι οι πρόγονοί μας ήταν γαμώ τα άτομα και εμείς είμαστε τα καλομαθημένα βουτυρόπαιδα που φοβόμαστε να πολεμήσουμε και να υψώσουμε ανάστημα μπροστά στους δυνατούς; Η λύση είναι να γίνουμε μία υπερδύναμη (εάν γίνεται) έστω τοπικά και να παίξουμε με ίσους όρους το ιμπεριαλιστικό παιχνίδι;

Μ: Να υψώσουμε το ανάστημά μας, ναι. Ποιος μίλησε για πόλεμο και στρατιωτική υπερδύναμη; Υπάρχουν πολλοί τρόποι να γίνεις σεβαστός και ειδικά αυτή η μικρή χώρα έχει τα εφόδια να πρωταγωνιστήσει. Θες σε πολιτιστικό επίπεδο; Θες σε τεχνολογικό (μην κοιτάς που μικρές συντεχνίες εξακολουθούν να λύνουν και να δένουν); Θες σε επιχειρηματικό - οικονομικό; Δεν πιστεύω πως υπάρχει τομέας όπου ο Έλληνας είναι υποδεέστερος από τον οποιοδήποτε ξένο. Τρανή απόδειξη η ελληνική ομογένεια και το έργο που έχει να επιδείξει. Μπορούμε να γίνουμε ‘υπερδύναμη’ και χωρίς Σκουντ και Πάτριοτ και λοιπά σιδερικά.. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα κάτσουμε σαν χαζοχαρούμενοι να βλέπουμε τους άλλους να εξοπλίζονται. Απλά μπορούμε να...

Ξ: Δώσε ρε μαλάκα το πληκτρολόγιο να απαντήσω και γω σε τίποτα γιατί έχεις θέσει 700 θέματα.

Μ: (έτσι μ'αρέσεις) Απλά μπορούμε, λοιπόν, να κατευθύνουμε εμείς το παιχνίδι τόσο στις εντυπώσεις όσο και στην ουσία.

Ξ: Είναι η πρώτη φορά που συμφωνούμε. Να σου θυμίσω όμως την πραγματικότητα. Ο Έλληνας κυνηγάει το συμφέρον του. Πώς θα πείσεις ένα φοβερό μυαλό να μην πάει στην Αμερική για μεταπτυχιακά επιπέδου και καλοπληρωμένη δουλειά και να μείνει εδώ οικοδομώντας επιστήμη; Πώς θα πείσεις τον φοβερό καλλιτέχνη, τον άνθρωπο των γραμμάτων να μείνει στη χώρα του και να "ιδρύσει" σχολή; Πώς θα πείσεις τους αθληταράδες μας να μην κυνηγάνε συνεχώς το χρήμα και να ασχοληθούν με τη νεολαία; Και το σημαντικότερο πώς θα πείσεις αυτούς που κατέχουν τις μεγάλες θέσεις, που έχουν στήσει τα μαγαζάκια τους μέσα σε πανεπιστήμια, Υπουργεία και κρατικούς φορείς να φύγουν γιατί δεν προσφέρουν έργο και να κάνουν τόπο σε ανθρώπους που πονάνε το αντικείμενό τους και τη χώρα τους;

Μ: Ναι ρε, ο Έλληνας κυνηγά το συμφέρον του και έχει τη μαγκιά να πετυχαίνει εκεί που άλλοι κάνουν πίσω. Αν ένας πολύ καλός επιστήμονας φύγει στο εξωτερικό, ναι μεν είναι 'απώλεια' (εξάλλου κάτι φταίει και δεν μένει), ωστόσο η δουλειά του εκεί μακριά είναι προβολή για τη χώρα μας, ενώ παρακινεί και όσους μείνουν να τον φτάσουν και να τον ξεπεράσουν. Και αν αυτός δεν είναι μουρόχαυλος, θα βοηθήσει τη χώρα του στο μέτρο που μπορεί, ίσως αν οι συνθήκες ωριμάσουν να γυρίσει πίσω με πολύτιμες εμπειρίες, ώστε αύριο να μην χρειαστεί να φύγει άλλος έξω, αλλά να θέλουν οι έξω να έρθουν εδώ. Όσο για την υπευθυνότητα των εχόντων πόστο σε κρατική υπηρεσία, αυτό το θέμα σηκώνει από μόνο του ένα Νύγμα ολόκληρο.

Ξ: Η καθημερινή πρακτική όμως λέει ότι η ομογένεια γενικότερα μας έχει γραμμένους και ενώ παλιότερα έστελνε στη χώρα συνάλλαγμα, τώρα έχει κάνει τα lobbies της, ζει τη ζωούλα της στην Αμερική και την Αυστραλία και η μόνη σχέση της με τη μητέρα Ελλάδα είναι η προσπάθειά της να ελέγξει (πάντα προς το συμφέρον της) την πολιτική μας ηγεσία. Ο καθένας κοιτάει τη βολή του. Και μετά περιμένουμε από την ελληνική κυβέρνηση να μας σώσει (η οποία σημειωτέον προσπαθεί επίσης να ικανοποιήσει το συμφέρον της γιατί πολύ απλά αποτελείται από Έλληνες).

Μ: Τα ισοπέδωσες όλα... Πρέπει να σκεφτείς μερικά απλά πράγματα. Ποιοι οι λόγοι που οδηγούν το μυαλό-ξουράφι να φύγει; Αυτό πρέπει να διορθώσουμε. Γιατί ο ομογενής είναι πικραμένος με την πατρίδα του; Αυτό πρέπει να του δείξουμε πως μπορεί να αλλάξει. Ο καθένας για τον εαυτό του, θα μου πεις. Ναι, ως το σημείο που αρχίζουμε να σκεφτόμαστε και το καλό των δικών μας ανθρώπων πρώτα, των φίλων έπειτα, κοκ. Ο Έλληνας έχει τα προσόντα (την καπατσοσύνη) να είναι καλός σε αυτό που θα ασχοληθεί. Ακόμα και η κυβέρνηση, αν σκεφτεί το εθνικό συμφέρον (μεγάλη κουβέντα, όντως), μπορεί να προσφέρει θετικά.

Ξ: Το θέμα νομίζω πως πάει εκεί ακριβώς που πρέπει να πάει. Είμαστε όλοι διατεθειμένοι να εργαστούμε πάνω σ'αυτό που είμαστε καλοί με γνώμονα το μεράκι και την προσφορά στους άλλους και όχι με γνώμονα το χρήμα; Μπορεί ο γιατρός να σκέφτεται το καλό του συνανθρώπου του και όχι το φακελάκι; Μπορούν τα ΜΜΕ να σκέφτονται πώς θα πληροφορήσουν σωστά τον κόσμο και όχι πώς θα στήσουν τα τσανάκια τους μέσα στην κυβέρνηση; Μπορεί ο καθηγητής να δει πώς θα εκπληρώσει τον παιδευτικό του ρόλο και όχι πώς θα τα πιάσει χοντρά από την έρευνα; Μπορεί ο πολιτικός να ασχολείται με την πολιτική επειδή είναι το μεράκι του τα κοινά και όχι επειδή θα βολέψει την πάρτη του και τους δικούς του; Οι αρχαίοι Αθηναίοι πίστευαν ότι είναι μεγάλος καημός να κυβερνάς μόνο σου ένα κράτος, γι'αυτό και επέλεξαν τη δημοκρατία (για να μοιράσουν την ευθύνη) και ότι είναι μεγάλη ντροπή να βάζεις το προσωπικό κέρδος πάνω από το καλό της Αθήνας. Σήμερα παρατηρούμε ακριβώς το αντίθετο φαινόμενο: τον απίστευτο συγκεντρωτισμό και τη στείρα αισχροκέρδεια. Το θέμα είναι, λοιπόν, πώς σκέφτεται ο καθένας μας ως άνθρωπος και ως πολίτης και όχι τί μας κάνουν οι από πάνω.

Μ: (Πόσο πήρες έκθεση;) Ωραίες οι ευχές και δεν θα διαφωνήσω με την κατάληξη. Εύχομαι με τη σειρά μου να συνεχίσουμε να σκεφτόμαστε διαφορετικά από αυτό που θέλουν κάποιοι, ώστε να μην καταντήσουμε σαν τους τύπους στο εντιτόριαλ...

Ξ: Η αλήθεια είναι πάντως (και δεν ξέρω αν είσαι αντίθετος) ότι όλοι είμαστε θύματα, άλλοι περισσότερο άλλοι λιγότερο (και δεν είμαι από αυτούς που αισθάνονται λιγότερο θύματα). Βέβαια πιστεύω ακόμη ότι...

Μ: Σιγά μην έχει κάτσει κανείς να διαβάσει μέχρι εδώ κάτω. Πάμε, γιατί έχουμε συνάντηση με τα παιδιά...

Γιώργος Μπενέκος
ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ (Ηλ. Μηχ.& Μηχ. Υπολ. ΕΜΠ)
Γιάννης Ξηρουχάκης
ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ (διδάκτωρ τρομάρα μου...)

Το άρθρο αυτό βρίσκεται δημοσιευμένο στην Πύλη www.nygma.gr
στη διεύθυνση http://www.nygma.gr/mag/articles/Article.asp?ar_id=219&ac_id=33