Είναι φορές που μια ταινία, που ξεκινάει σαν δέσμη φωτός απ' τη μηχανή προβολής για να κάνει το καθιερωμένο ταξίδι της προς το εκράν, καταφέρνει να γίνει μια συμπαγής και αυτόνομη δέσμη από εικόνες, ήχους και αισθήματα και να γυρίσει από το εκράν κατευθείαν πίσω σε μας. Υπάρχουν κάποιες ταινίες που γράφονται με γράμματα κεφαλαία, που κάνουν πραγματικότητα το μυστικό του κινηματογράφου, που σ' αγγιζουν χωρίς να μπορείς να ξεχωρίσεις τους λόγους. Καμιά ανάλυση δε μπορεί να εξηγήσει τίποτα, καμιά κριτική δεν έχει νόημα μπροστά στην αληθινή καλλιτεχνική δημιουργία, δεν μπορείς να προσθέσεις ή να αφαιρέσεις τίποτα, δεν μπορείς να ξεχωρίσεις αυτό ή εκείνο, δεν μπορείς παρά να πεις ευχαριστώ....

Και τι ιδιαίτερη αίσθηση όταν αυτά τα συναισθήματα προέρχονται από ένα ντοκιμαντέρ -είδος που δύσκολα προβάλλεται στις μεγάλες οθόνες και ακόμα πιο δύσκολα έχει επιτυχία στο μεγάλο κοινό! Σάββατο απόγευμα -μετά από εβδομάδες προβολής - το ΑΣΤΥ είχε αρκετό κόσμο και ακόμα περισσότερο στην επόμενη προβολή. Είχα ακούσει πολύ καλά λόγια και ήθελα φυσικά να δω την ταινία αλλά μέσα μου είχα κι εγώ τις γνωστές αμφιβολίες, ένα ντοκιμαντέρ πόσο καλό μπορεί να είναι; Στο τέλος τις ταινίας μπορούσα μόνο να σκουπίσω τα δάκρυά μου! Τι νόημα είχε να πω "αριστούργημα" ή "η καλύτερη ταινία των τελευταίων ετών"; Η σύγκριση είναι μάταιη. Η ταινία είναι ένα ειλικρινές δώρο ενός δημιουργού που για χρόνια υπηρετεί τον κινηματογράφο σαν διευθυντής φωτογραφίας και ξεχωρίζει αμέσως από όλες αυτές τις "ταινίες" τηλεοπτικής αισθητικής που βλέπουμε τον τελευταίο καιρό. Δεν παίζει στο παιχνίδι του μάρκετινγκ, δεν έχει διάσημους και καλλίγραμμους ηθοποιούς, δεν ασχολείται με "πιασάρικα" ακίνδυνα θέματα εύκολης κατανάλωσης. Δεν φοβάται να είναι ειλικρινής....

Ένα ταξίδι στους αιώνες, μια ερευνά πάνω από δέκα χρόνια, μια αποκάλυψη της σχέσης της αρχαιότητας με το σήμερα που κρύβεται ακόμα κι εκεί που δεν φανταζόμαστε, μια παράλληλη λατρεία του χριστιανισμού με τους αρχαίους θεούς, ένας φόρος τιμής σε μια πολύπαθη περιοχή, την Ελευσίνα και ένα βλέμμα στα πράγματα που -μονάχα εγώ;- ποτέ μέχρι τώρα δεν είχα συνειδητοποιήσει πόση σημασία έχει! Μαζί με τις γεμάτες αγάπη καταγραφές των ανασκαφών ανακαλύπτουμε κι εμείς μέσα μας κομμάτια ξεχασμένα, που ο δυτικός πολιτισμός, ο καπιταλισμός -εντάξει θα πω απλά, ο σύγχρονος τρόπος ζωής μας στερεί να βιώσουμε, και η υπάρχουσα νοοτροπία μας έχει μάθει επιμελώς να μη βλέπουμε!

...Ίσως είπα πολλά. Ίσως θα έπρεπε απλά να χαμογελάσω που έχω κι εγώ - χάρη στον Φίλλιπο Κουτσαφτή - μια εικόνα από εκεί που ο περιπλανώμενος Παναγιώτης Φαρμάκης έλεγε ότι ζούσε: πάνω απ'τη γη και κάτω απ' τον ουρανό....

Ιωάννα Τ μοντερ