- Και η αγάπη;
-Έχει απλώς υπερτιμηθεί. Χημικά δεν διαφέρει και πολύ από το φτέρνισμα...
Από το έργο "Ο συνήγορος του διαβόλου".
Πολλοί και πολλές από μας έχουν βιώσει το ισχυρότερο ίσως συναίσθημα του ανθρώπου, τον έρωτα. Συχνά νοιώθουμε έλξη για κάποιο άτομο του αντίθετου φύλου, ορισμένες φορές μάλιστα για ένα πρόσωπο που μόλις το γνωρίζουμε. Δεν αναφέρομαι στη σεξουαλική έλξη, αλλά στη συναισθηματική. Σ' αυτή που μας κάνει να νοιώθουμε όμορφα στην παρουσία και μόνο του ατόμου για το οποίο ενδιαφερόμαστε. Σ' αυτή που μας κάνει να χάνουμε ορισμένες φορές τα λόγια μας και να νοιώθουμε την καρδιά μας να χτυπά πιο γρήγορα.
Είναι όλο αυτό απλώς ένα "χημικό" φαινόμενο της ανθρώπινης βιολογίας, ή μήπως ένα καθαρά ψυχικό βίωμα, κάτι το εντελώς άυλο; Ας εξετάσουμε τη χημική πλευρά του θέματος.
Υπάρχουν κάποιες πτητικές ενώσεις,(συνήθως στεροειδή), οι οποίες εκπέμπονται από τους ζωντανούς οργανισμούς και οι οποίες μπορούν να ανιχνευθούν από εξειδικευμένα νευρικά κύτταρα της μύτης ενός άλλου ατόμου του ίδιου είδους. Οι ουσίες αυτές λέγονται φερομόνες, (pheromones) και λειτουργούν ως χημικά μηνύματα μεταξύ ατόμων του ίδιου είδους. Η έρευνα γύρω από τις ουσίες αυτές, αυξήθηκε πολύ από το 1959, οπότε ανακαλύφθηκε στους μεταξοσκώληκες μια αλκοόλη, η οποία προσελκύει τα υπόλοιπα άτομα του είδους. Έχοντας υπ' όψη μας ότι η ύπαρξη φερομονών στους ανθρώπους δεν είναι ακόμη αναμφισβήτητη, ας εξετάσουμε τη λειτουργία τους στα ζώα. Υπάρχουν οι λεγόμενες "πρωτεύουσες" φερομόνες, οι οποίες επηρεάζουν τα επίπεδα ορμονών στο ζώο. Αντίθετα μ' αυτές, οι φερομόνες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά, π.χ. αυτές που διεγείρουν ή παρεμποδίζουν την επιθετικότητα, δεν προκαλούν αυτόματη απόκριση. Το ζώο, λαμβάνει το χημικό σήμα και μεταβάλλει ή όχι τη συμπεριφορά του ανταποκρινόμενο σ' αυτό, ανάλογα με περιβαλλοντικούς και άλλους παράγοντες. Σημαντικό είναι δε, ότι η λήψη των χημικών σημάτων είναι συνδεδεμένη με το φύλο για μερικές φερομόνες. Έτσι, τα αρσενικά δεν αποκρίνονται σε ουσίες που επηρεάζουν τα θηλυκά και αντίστροφα.
Σε ορισμένα ζώα, οι φερομόνες ανιχνεύονται από ένα εξειδικευμένο όργανο, το οποίο συνδέεται απ' ευθείας με τον υποθάλαμο του εγκεφάλου. Ο υποθάλαμος είναι το κέντρο ελέγχου του εγκεφάλου, όσον αφορά τις πρωτόγονες, ενστικτώδεις αντιδράσεις στον θυμό, στον φόβο, στην πείνα, αλλά και στον έλεγχο της πίεσης του αίματος, των παλμών της καρδιάς, της θερμοκρασίας του σώματος και πολλών άλλων ζωτικής σημασίας λειτουργιών.
Στους ανθρώπους, η ύπαρξη του οργάνου αυτού δεν έχει επιβεβαιωθεί. Ορισμένοι το δέχονται, άλλοι πάλι όχι. Μέχρι το 1980, η αποδεκτή άποψη ήταν ότι το όργανο αυτό εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής εξέλιξης και μετά εξαφανίζεται, πράγμα που είναι γνωστό και για τα πτηνά. Πάντως είτε η ύπαρξή του επιβεβαιωθεί στον άνθρωπο, είτε όχι, χημικά σήματα στον εγκέφαλο θα μπορούσαν να μεταφέρονται και με άλλους τρόπους, όπως για παράδειγμα από τον επιθηλιακό ιστό της μύτης.
Ερευνα σε ποντίκια, έδειξε ότι αυτά προτιμούν να ζευγαρώνουν με άτομα του είδους τους, τα οποία έχουν διαφορετικά ανοσοποιητικά γονίδια από τα δικά τους. Τα γονίδια αυτά, (major histocombatibility complex genes,(MHC)), σε ελεύθερη μετάφραση γονίδια κυρίως συστήματος ιστοσυμβατότητας, είναι υπεύθυνα για την παραγωγή ουσιών, οι οποίες βοηθούν τον οργανισμό να ανιχνεύει και να καταστρέφει ξένα κύτταρα. Γενικά ισχύει, ότι όσο πιο διαφορετικά τα MHC των γονέων, τόσο πιο αποτελεσματικό είναι το ανοσοποιητικό σύστημα των απογόνων. Τα αποτελέσματα αυτά, έγιναν η αιτία για ένα πείραμα, αυτή τη φορά σε ανθρώπους.
Ο Ελβετός ζωολόγος Claus Wedekind, έδωσε σε 44 άνδρες από μια φανέλα, την οποία έπρεπε να φορέσουν δυο νύχτες. Επίσης τους έδωσε άοσμο σαπούνι, έτσι ώστε να μην επικαλυφθεί η φυσική τους μυρωδιά από το τεχνητό άρωμα. Οι φανέλες τοποθετήθηκαν μέσα σε κιβώτια και ζητήθηκε από 49 γυναίκες να κρίνουν την οσμή τους. Κάθε γυναίκα έκρινε το περιεχόμενο 7 κιβωτίων. Τριών με φανέλες ατόμων με παρόμοιο MHC, 3 με διαφορετικό MHC και ενός με εντελώς καθαρές φανέλες, για λόγους ακρίβειας του πειράματος. Το αποτέλεσμα ήταν ότι προτιμήθηκαν οι φανέλες ατόμων με διαφορετικό MHC. Μερικές φορές μάλιστα, αναφέρθηκε ότι οι προτιμώμενες οσμές θύμιζαν άτομα με τα οποία οι γυναίκες διατηρούσαν σχέση.
Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι βρίσκονται κοντά στην παρασκευή ανθρώπινων φερομονών, οι οποίες θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα συναισθήματά μας προς ένα άλλο άτομο, αν π.χ. ενσωματωθούν σ' ένα άρωμα. Με λίγα λόγια, αν θέλω να ερωτευθώ μια κοπέλα ή πάλι αν θέλω να με ερωτευθεί εκείνη, δεν έχω παρά να απευθυνθώ στο κατάλληλο βιοχημικό εργαστήριο...
Προσωπική γνώμη του γράφοντος είναι ότι η αγάπη δεν είναι μόνο μια "χημική" υπόθεση. Πιστεύω ότι αν ένα τέτοιο μέσο χρησιμοποιηθεί για να προσελκύσει ένα άτομο σ’ένα άλλο, χωρίς να υπάρχει ταυτόχρονα και κάτι το άυλο, η επήρεια του θα είναι βραχυπρόθεσμη και θα ξεθυμάνει ακριβώς όπως ένα άρωμα...
printer friendly version
στείλτε τη σελίδα με e-mail
