'Δεν μπορώ με ευκολία να πω αν θα ήταν χειρότερα τα πράγματα αν ήταν διαφορετικά. Αυτό που μπορώ να πω με απόλυτη σιγουριά είναι ότι αν τα πράγματα πρέπει να γίνουν καλύτερα, τότε πρέπει να αλλάξουν.'

Hans Joahim Lichtenberg

Το παρόν κείμενο ξεκινούσε να γράφεται ως απάντηση σ’ ένα κείμενο του Ttask στο forum το σχετικό με την τρομοκρατική επίθεση στις HΠΑ, ωστόσο επειδή προέκυψε πολύ μεγάλο σε έκταση το αφήνω για το πεδίο “Σκέψεις”. Κατ’ αρχάς να σημειώσω ότι ο όρος ‘τρομοκρατική επίθεση’ δε μ’ αρέσει. Τον αναφέρω μόνο για να καταλαβαινόμαστε. Για να μιλάμε την ίδια γλώσσα. Όμως, αλίμονο, αν είναι έτσι, θα έπρεπε και στις ‘ανθρωπιστικές επεμβάσεις’ του ΝΑΤΟ στις ανά τον κόσμο χώρες να αναφερόμαστε με τον όρο ‘τρομοκρατική επίθεση’. Βέβαια, πρέπει να δώσουμε και το ελαφρυντικό σε πολλούς συντάκτες και δημοσιογράφους του Τύπου κυρίως (γιατί φυσικά τους διαχωρίζω από τους δημοσιογράφους - αρνιά που ακολουθούν το κοπάδι τους με αρχηγό το βοσκό - της τηλεόρασης), ότι οι περισσότεροι από αυτούς κάθε φορά που αναφέρονταν σε ‘ανθρωπιστική επέμβαση’, παρέθεταν την έκφραση μέσα σε εισαγωγικά, όπως κι εγώ, όπως και πολλοί άλλοι. Αυτή η ορολογία (‘τρομοκρατική επίθεση’) με νευρίαζε αφάνταστα την πρώτη εβδομάδα μετά την ‘τρομοκρατική επίθεση’, ωστόσο με τις μέρες, καθώς την άκουγα, τη διάβαζα ξανά και ξανά, τη συνήθισα κι εγώ, όπως και όλοι.

Δεν επρόκειτο για τρομοκρατική επίθεση, αλλά για αντίποινα. Με τα αντίποινα δε συμφωνώ. Ούτε από τη μία πλευρά ούτε από την άλλη. Και όχι πως δικαιολογώ τους εμπνευστές αυτού του σχεδίου δράσης, αλλά, να, πιστεύω πως ήταν ο μόνος τρόπος για να ταρακουνήσει αυτούς που έπρεπε. Μία δόνηση μέσα στο ίδιο τους το σπίτι (και μάλιστα στα σύμβολα της οικονομικής και πολιτικής τους κυριαρχίας στη γη) χρειαζόταν για να χτυπήσει την αλαζονεία τους, την απάθειά και την αδιαφορία τους σχετικά με όλα αυτά που συνέβαιναν έξω από τα όρια της ‘δυνατής’ χώρας τους. Μα τι λέω, ακόμα και μέσα στην ίδια τους τη χώρα δεν ενδιαφέρθηκαν ποτέ οι chiefs του κόσμου να μάθουν πώς ζουν όλες αυτές οι παραγκωνισμένες κοινωνίες που ζουν τόσο κοντά τους αλλά τόσο διαφορετικά από αυτούς, οι άνεργοι, οι άστεγοι, οι Πορτορικανοί, οι ιθαγενείς Ινδιάνοι. Οι ΗΠΑ είναι η γη της επαγγελίας γι’ αυτούς που τα ΄χουν. Τίποτα εκεί δε θα είναι πια το ίδιο.

Λυπάμαι μόνο γιατί με αφορμή το γεγονός αυτό είναι πολύ πιθανό να ξεκινήσει ένας κύκλος αίματος που όμοιό του δε θα έχουμε ξαναδεί. Ο κόσμος ταλαντευόμενος, μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, αυτό έχει ήδη αρχίσει, ακούς ανθρώπους - απλούς πολίτες - να ανησυχούν για το αν θα ζήσουν για να δουν τι θα γίνει αύριο. Λυπάμαι γιατί τώρα πια, με τη σειρά τους και οι ‘ανθρωπιστικές επεμβάσεις’, θα γίνουν πιο σκληρές. Ευχή μου βέβαια είναι η ‘τρομοκρατική επίθεση’ να συνετίσει τους δυνατούς αυτού του κόσμου. Δε φοβάμαι μην επέλθει ολοκληρωτική καταστροφή. Θα ήθελα να υπήρχαν δύο μόνο ενδεχόμενα. Ή να λάβει πράγματι χώρα αυτή η συνέτιση ή να υπάρξει ολοκληρωτική καταστροφή. Γιατί θέλω έναν κόσμο ισότιμο για όλους, και αν είναι αυτό να μη γίνει ποτέ, ας είναι, καλύτερα να καταστραφεί. Ή θα ζήσουμε όλοι σε ίσους όρους ή διαφορετικά ας πεθάνουμε όλοι.

Και λυπάμαι πάνω απ’ όλα για τον πλανήτη μας, αυτό το αναντικατάστατο και συνάμα μηδαμινό από άποψη όγκου μέρος του σύμπαντος, που είναι το μόνο, απ’ όσο γνωρίζουμε, ικανό να συντηρήσει τη ζωή όπως την ξέρουμε. Τον καταστρέφουμε από καιρό τώρα, όμως από ‘δω και πέρα όλα θα αλλάξουν. Εύχομαι η αλλαγή αυτή να είναι για καλό. Εύχομαι όλα αυτά τα εκατομμύρια οι ζωές που χάθηκαν στη διάρκεια των ‘ανθρωπιστικών επεμβάσεων’ (βάζω μέσα και τις λίγες χιλιάδες Αμερικανούς πολίτες που χάθηκαν με την κατάρρευση των δύο πύργων και του τμήματος του Πενταγώνου) να είναι για καλό, και στη μνήμη τους να καταβληθούν προσπάθειες ώστε να γίνει ο κόσμος βιώσιμος και η ζωή το ίδιο εφικτή για όλους αυτούς που θα μείνουν πίσω.

Τα ΜΜΕ όντως καθοδηγούνται από ανθρώπους γνώστες των μεθόδων χειραγώγησης του κοινού. Έχουν ξεφύγει από τον αρχικό σκοπό τους, που όμοια θα έπρεπε είναι και στόχος όλων όσων συναντούμε, χρησιμοποιούμε, μεταχειριζόμαστε και καταναλώνουμε στη ζωή μας: η ποιότητα ζωής. Ο στόχος του εμπνευστή του κάθε πράγματος ή της καθεμιάς τεχνολογίας που ανακαλύφθηκε ή εφευρέθηκε μέσα στο πέρασμα των χρόνων, των δεκαετιών, των αιώνων, πρέπει είναι αυτό, η ποιότητα ζωής, που τόσο έχει παραμεριστεί στις μέρες μας.

Όταν ο Αϊνστάιν πριν από μερικές δεκαετίες συνειδητοποίησε τις καταστροφές που θα μπορούσε να επιφέρει η αλόγιστη χρήση της ανακάλυψής του και των εφαρμογών της, της πυρηνικής ενέργειας, τρόμαξε και με κάθε τρόπο προσπάθησε να αποτρέψει τη χρήση τους (με συζητήσεις, δηλαδή, και λόγια προς αυτούς που θα μπορούσαν να κινήσουν τα νήματα προς αυτές τις κατευθύνσεις). Μέχρι που έφτασε στο σημείο να πει ότι θα προτιμούσε να μην ήταν αυτός ο διανοητής που θα έβαζε τη γη σε τόσο μεγάλο μπελά, μια και αυτό που ανακάλυψε προέβλεψε ότι άλλοι θα χρησιμοποιούσαν σε κατάλληλες εφαρμογές για να εξημερώσουν τα πλήθη. Ευτυχώς οι λαοί δεν έχουν ακόμα εξημερωθεί απόλυτα, αυτό το βλέπουμε από τις διαδοχικές διαδηλώσεις που γίνονται κατά καιρούς ενάντια των πυρηνικών, καθώς και από τα πρόσφατα γεγονότα, όπου η διαδικασία χειραγώγησης όλων των αδύναμων χωρών της γης επέστρεψε σαν μπούμερανγκ εναντίον αυτών που αναλώνονται σε τέτοιες ενέργειες.

Δυστυχώς στις μέρες μας κανείς από όλους αυτούς που καθορίζουν τις εξελίξεις της τεχνολογίας και, υποτίθεται και του Πολιτισμού, που μέσα σ’ αυτόν εμπεριέχεται και η ενημέρωση του κοινού, των πολιτών του κόσμου, δεν έχει τέτοιες ευαισθησίες. Τους ενδιαφέρει μόνο να πουλήσουν, και αυτό εύκολα επιτυγχάνεται με το σχηματισμό μαζών κι όχι με την παιδεία των ατόμων, με τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης, με την αποχαύνωση του πολίτη μέσω τηλεοπτικών εκπομπών που εγκλωβίζουν το νου του. Λοιπόν, απ’ ό,τι κατάλαβα, ο φίλος Ttask δίνει αυτό το ελαφρυντικό στον απλό πολίτη. Ωστόσο εγώ πιστεύω ότι ο άνθρωπος μπορεί ακόμα και σ’ αυτούς τους μεγαλοκαρχαρίες που ορίζουν τα τεκταινόμενα όσον αφορά στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης.

Δεν είναι άδικο ότι για τον άνθρωπο που γυρίζει από τη δουλειά του είναι πολύ πιο εύκολο το να στρωθεί στον καναπέ του, να ανοίξει την τηλεόραση και να αποχαυνωθεί με τις μπούρδες που του προσφέρονται απλόχερα. Όμως, πώς και υπάρχουν και άνθρωποι που γυρίζοντας στο σπίτι τους ανοίγουν ένα βιβλίο, διαβάζουν ποίηση, ακούνε μουσική, πηγαίνουν μία βόλτα στη θάλασσα να δουν το ηλιοβασίλεμα, ψάχνουν ανθρώπους να συζητήσουν, να ακούσουν κι άλλες γνώμες για αυτά που συμβαίνουν γύρω τους ή ό,τι άλλο; Και μιλάω για ανθρώπους που τυπικά καμία σχέση δεν έχουν με τον Πολιτισμό, ανθρώπους που το φαινομενικά μοναδικό λιθαράκι που βάζουν στη συνεχιζόμενη μόρφωσή τους (και αυτό είναι που συμβαίνει συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις) είναι να βάζουν την κρίση τους να δουλέψει όταν βλέπουν τις ειδήσεις στην τηλεόραση ή όπου αλλού, να παρακολουθούν επιλεκτικά ορισμένες εκπομπές. αλλά είναι τόσο μεγάλο βήμα αυτό...

Ευτυχώς υπάρχουν και άνθρωποι που προσπαθούν να δώσουν τα φώτα της γνώσης στον απλό κόσμο, και ακόμα περισσότερο ευτυχώς που υπάρχουν άνθρωποι που ψάχνονται και ψάχνουν να βρουν τέτοιου είδους ερεθίσματα να χορτάσουν και να ανυψώσουν την ψυχή τους. Συμπερασματικά μπορώ να πω πως αν ο άνθρωπος έχει τη θέληση να ξεφύγει από αυτόν τον κυκεώνα παραπληροφόρησης, χλιαρών σαπουνόπερων, μαλθακής χαλάρωσης μέσα στις virtual φυλακές τους (γιατί έτσι έχουν καταντήσει πλέον σήμερα οι μεγαλουπόλεις, νοητοί παράδεισοι που υποτίθεται πως στους κόλπους τους προσφέρεται κάθε είδους απόλαυση και ευκολία), τότε μπορεί να το πετύχει, έτσι απλά. Μπορεί κανείς, όπως όλοι αυτοί που έχουν καταφέρει να ξεφύγουν, να φροντίσει να ενημερωθεί επιλέγοντας ο ίδιος το μέσο και το συντάκτη, και ακόμα καλύτερα να φροντίσει να λάβει την πληροφόρηση που αναζητεί από διάφορες κατευθύνσεις, να ακούσει διαφορετικές γνώμες, και στη συνέχεια να διαμορφώσει σύμφωνα με τη δική του κρίση την προσωπική του γνώμη.

Πάντα παρακολουθώ μαγεμένη τις συνεντεύξεις που δίνει ο καθηγητής Γραμματικάκης του Πανεπιστημίου της Κρήτης στην τηλεόραση. Τέτοιοι φωτισμένοι άνθρωποι, που έχουν τη δυνατότητα αλλά και την προθυμία, και αυτό είναι το βασικότερο όλων, να μεταδώσουν τις γνώσεις τους με απλά και κατανοητά λόγια στο μέσο τηλεθεατή είναι πάντα επίκαιροι. Γιατί η κριτική σκέψη δεν είναι για να την ασκούμε μόνο όταν συμβαίνει ένα μεγάλο κακό. Η κριτική σκέψη καλλιεργείται καθώς ζούμε και μορφωνόμαστε από καθετί που βλέπουμε και ακούμε και ζούμε. Από κάθε μας εμπειρία. Από κάθε άνθρωπο που γνωρίζουμε κι από κάθε τόπο που επισκεπτόμαστε. Από κάθε λουλούδι που μυρίζουμε και κάθε ήχο που ακούμε. Και τότε, όταν έρθει η ώρα και συμβεί κάτι για το οποίο πρέπει να διαμορφώσουμε μια γνώμη, η κριτική μας σκέψη αυτόματα επεξεργάζεται τα δεδομένα και στην έξοδο δίνει τη δική μας άποψη, την προσωπική μας γνώμη, απόλυτα συνειδητή και ξεκάθαρη.

'Η βία είναι η μαμή της Ιστορίας', λοιπόν. Όντως οι μεγαλύτερες αλλαγές που έγιναν στην Ιστορία της ανθρωπότητας προέκυψαν μετά από έντονες συγκρούσεις και αναταράξεις με κύριο μέσο τη βία. Ακόμα και η μεγάλη πολιτιστική ανάπτυξη και οι επιστημονικές ανακαλύψεις που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της αρχαϊστικής και ελληνιστικής περιόδου από τους αρχαίους Έλληνες διανοητές και τόσο μας κάνουν υπερήφανους ως απογόνους τους, συνέβησαν εν μέσω πολεμικών συρράξεων. Από την άλλη, παρακολουθούμε κατά καιρούς τους επονομαζόμενους no-gun fights (πόλεμοι χωρίς όπλα) από διάφορες ομάδες ατόμων, όπως ο Martin Luther King στον αγώνα του για την εξίσωση των δικαιωμάτων όλων των πολιτών των ΗΠΑ ανεξάρτητα από το χρώμα του δέρματός τους, ο Mahatma Gandhi στο όνομα της καλοσύνης και της αλληλοβοήθειας με το δικό του αλτρουιστικό κίνημα, οι διαμαρτυρίες τύπου απεργίας πείνας που συνηθίζονται σε διάφορα πεδία όπως για τα λευκά κελιά στην Τουρκία. Και αυτοί πετυχαίνουν το σκοπό τους αλλά με τρομερά χαμηλό ρυθμό. Ας είναι όμως κι έτσι.

Δεν ξέρω. Σ’ αυτό το σημείο είναι η ώρα μου να αποδιοργανωθώ. Επιδοκιμάζω τους ανθρώπους που έχουν το κουράγιο, τη θέληση, μα πάνω απ’ όλα την υπομονή να επιβαίνουν σε no-gun fights. Από πάντα θεωρούσα ότι η βία δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ποτέ, πόσο μάλλον ως μέσο αντιμετώπισης κρίσεων. Με τα χρόνια πρόσεξα ότι η βία ταρακουνάει τους ανθρώπους, γι’ αυτό και ίσως να είναι θεμιτή σε ορισμένες εξαιρετικές περιπτώσεις. Όπως και να ‘χει το πράγμα, η βία πρέπει να χειρίζεται ΜΟΝΟ ως έσχατο μέσο αντιμετώπισης της αδικίας, της ανισότητας και άλλων παρόμοιων α-κάτι. Ευχής έργο θα ήτανε η έκφραση βίας που έπληξε προ ενός μήνα τη μητρόπολη των μητροπόλεων να θεωρηθεί ως έναυσμα για την εξισορρόπηση των οικονομικών, θρησκευτικών, φυλετικών και άλλων τέτοιων ανισοτήτων. Άλλωστε διαπιστώνω ότι όπως κι εγώ, έτσι και κανείς άλλος δεν πιστεύει ότι θα υπήρχε περίπτωση να ξεριζώσουν από πάνω τους οι ΗΠΑ το ρόλο του παγκόσμιου χωροφύλακα αν δε συνέβαινε αυτό. Βέβαια, το αρνητικό είναι ότι τώρα δεν υπάρχει τίποτα που να μπορούμε να προβλέψουμε με μεγάλη πιθανότητα επιτυχίας.

Φιλικά

D P ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ