Η δυσοσμία του πολιτικού χρήματος είναι βαριά γιατί προέρχεται από πτώμα παλιό. Ήταν χωμένο κάτω από λουστραρισμένα λόγια, σινιέ γραβάτες και Γκράντ Τσερόκι, αλλά πόσα τετρακίνητα, πόσα ιταλικά κοστούμια να σωριάσεις; Τα σκουλίκια δουλεύουν... Η οσμή απλώνεται βαριά, ερεθιστική, παρά τις περί αντιθέτου ρήσεις του Βεσπασιανού. Ναι, το χρήμα έχει οσμή. Έχει την οσμή της προέλευσής του.

Το δύσοσμο χρήμα είναι κατ΄εξοχήν πολιτικό, αφορά την Πολιτεία: κάποιοι το έχουν αποσπάσει από κάποιους άλλους, σε ένα ράλι για ατσίδες με μονοθέσια. Και ναι, τα παλικάρια με τα ζιβάγκο, τις μουστάκες και τα πιτυριδωμένα μούσια αποδείχτηκαν οι πιο ατσίδες, οι μάγκες, τα γατιά. Σκαλί σκαλί, γλείφοντας, έρποντας, ξεπουλώντας και εκβιάζοντας, υπεξαίρεσαν το χρήμα και ευθύς πήγαν να σβήσουν τη δυσοσμία του μες στη χλιδή και το new look. Προτού χαράξει ο Εκσυχονισμός, ξυρίστηκαν τα μουστάκια, αποψιλώθηκαν τα μούσια, τα λαδωμένα ζιβάγκο μεταμορφώθηκαν σε μαλλομέταξα Hugo Boss, τα προικώα τριάρια νοικιάστηκαν σε μετανάστες και επαρχιώτες, και οι ατσίδες μετακόμισαν σε μεζονέτα με play room και τηλεχειριζόμενο γκαράζ για το τετρακίνητο.

Κανείς δεν εκπλήσσεται με τις μεζονέτες και τη χλιδή των παληκαριών του εκσυγχρονισμού. Όλοι αγανακτούν. Και αηδιάζουν. Διότι την ώρα που οι ατσίδες αλληλοκαρφώνονται πάνω από τα κλοπιμαία, η νέα φτώχεια πλήττει τη μικρομεσσαία Ελλάδα, σαν άτυπη ίωση, ταχύτατα εξαπλωνόμενη, διαγνωσμένη και αθεράπευτη. Την ώρα που οι φωστήρες αποκαλύπτονται απατεώνες και φοροφηγάδες των δις., όλοι οι υπόλοιποι, οι μη φωστήρες, οι μη διαθέτοντες inside info, καλούνται να παγώσουν τον μισθό τους, να αυξήσουν την παραγωγικότητα και να ξεχάσουν τη σύνταξη...

Ουδεμία έκπληξις. Αγανάκτηση, ναι. Ίσως και φθόνος, από μέρος χάσκουσας κοινής γνώμης. Διότι το πρότυπο του εικοσαετούς πασόκου-regime είναι ακριβώς αυτή η μαγκιά: πάρ’τα όλα κι άσε τους άλλους να ρημάζουν.

Η απληστία, το “φάε ψυχή μου, σκάσε και ευφραίνου” είναι το οικόσημο των νέων ανθρωπότυπων-με-ξυρισμένο-μουστάκι. Η χλιδή της ορθομαρμάρωσης και του ιταλικού μπιντέ, μέσα, κι έξω: διαλυμένα ρείθρα, ρυπαρές πλατείες, ουρές σε ιατρεία.

Ουδεμία έκπληξις. Το πολιτικό χρήμα πάντα υπήρχε, και θα υπάρχει. Στις μέρες μας ο Αείμνηστος το είχε δασκαλέψει σε λοχαγούς και δεκανείς, όταν αποκάλεσε χαριτωμένα τις μίζες (κάτι εκατοντάδες εκατ. παλαιών δραχμών) κάποιου προέδρου της ΔΕΗ, κάποιου κ. Μαυράκη, “ένα δωράκι”. Ήταν το σινιάλο: το acceptable δωράκι δεν είχε όριο, η μίζα όχι μόνο δεν είχε πλαφόν, αλλά απέκτησε και εύηχο όνομα, κάτι σαν τις βίζιτες... Ο δρόμος προς τα ιστορικά Pampers ήταν ανοιχτός.

Έκτοτε, το regime διαχειρίστηκε τεράστια πακέτα, τα μεγαλύτερα από καταβολής του κρατιδίου. Και παραλλήλως εκσυγχρονίστηκε, ξυρίστηκε, σενιαρίστηκε, προσέλαβε επικοινωνιακούς συμβούλους πέραν της Αυριανής. Στήριξε τα νέα τζάκια και καλλιέργησε νέες οσμές χρήματος. Τα βαποράκια των τζακούχων έγιναν υπουργοί, οι υπάλληλοι των επιχειρηματιών έγιναν πρόεδροι δημοσίων οργανισμών και αντιστρόφως. Ο κυνισμό των ατσίδων επεβλήθη ως εικόνα και πρότυπο.

Πολτός. Αλίμονο στους δασκάλους και στους γονείς που δεν είναι ατσίδες σαν τους πρώην ζιβάγκο και πρώην μουστάκες.

Ουδεμία έκπληξις... Μόνο μια ελαφρά θλίψη. Γιατί καλά, αυτοί οι πρώην χαχόλοι και νυν χλιδάτοι είναι αυτοί που είναι, το δύσοσμο. Οι άλλοι, οι πολλοί, τι κάνουν; Πώς αντιδρούν; Δεν αντιδρούν-έτσι φαίνεται. Με μια τριχιά στο λαιμό, μια κάρτα, ένα δάνειο, λαχανιάζουν στο καθημερινιλίκι και χάνουν κάθε αίσθηση ζωής, χάνουν το μέτρο, την τιμή, τους ελάχιστους κώδικες. Όλοι τείνουν προς το μοντέλο του παλικαριού που ήρθε από το χωριό φουριόζος και πονηρός, άρχισε να λιγδώνει με εξουσία τοπικοκλαδική, πέρασε τέρμινα με τάβλι στον προθάλαμο μεγάλων γραφείων, διορίστηκε αργόμισθος σε ΔΕΚΟ ή ΟΤΑ, και σιγά-σιγά πάτησε στις παχιές μοκέτες, οδήγησε μεγάλα κυβικά, έπαιξε χοντρα κόλπα. Άλλαξε status.

Μια σαπουνόπερα που ο Φώσκολος δεν την είχε φανταστεί καν, προσκολλημένος στο σύμπαν του Νιάρχου και του Δράκου. Το νέο ελληνικό έργο είναι τεχνικολόρ, Dolby Surround, με πρωταγωνιστή τον πρώην αγροτοποιμένα που γίνεται γιάπης. Αυτό είναι το μικρομεσαίο όνειρο.

Ουδεμία έκπληξις. Αλίμονο στους δασκάλους και στους γονείς...

Του Ν. Ξυδάκη, "Η Καθημερινή", 4-5-2003