ΝΥΓΜΑ #2 - 8 Δεκεμβρίου 1994

 

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ: Μήπως ήρθε η ώρα της αυτοκριτικής ;

 

Όταν κανείς καταπιέζεται, αισθάνεται ότι αδικείται, ασφυκτιά ουσιαστικά σ' ένα χώρο όπου περνάει το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας του, σίγουρα δε μπορεί να αισθάνεται ευτυχής. Όταν μάλιστα κανείς δεν ενδιαφέρεται να τον πληροφορήσει τι ακριβώς συμβαίνει, ποιος ευθύνεται για τα προβλήματά του, ποιος προσπαθεί αντί να τον διευκολύνει να του κάνει τη ζωή δυσκολότερη, έρχεται κάποια στιγμή που το "θύμα" θα ξεσπαθώσει και θα μιλήσει με σκληρή γλώσσα για όλους και για όλα, ειδικά για τους γνωστούς υψηλά ιστάμενους. Ίσως έτσι αδικήσει κάποιους. Παρακαλούνται να τον συγχωρήσουν.

Δεν είμαι σίγουρος εάν γνωρίζω καλά τις αρμοδιότητες και τις υποχρεώσεις ενός πρύτανη. Φαντάζομαι όμως ότι θα πρέπει τουλάχιστον να μπαίνει σε σκέψεις παραμονή 17ης Νοεμβρίου, όταν κάθε χρόνο τέτοιες μέρες κάποιοι μπαίνουν μέσα στο χώρο του Πολυτεχνείου και τον χρησιμοποιούν ως ορμητήριο καταστρέφοντας τον χώρο μέσα και έξω από το οίκημα. Δεν αμφισβητώ σε καμία περίπτωση το πανεπιστημιακό άσυλο, όμως άσυλο δεν είναι ο χώρος στον οποίο μπορώ να ζητήσω καταφύγιο έχοντας διαπράξει σωρεία αδικημάτων. Πολύ περισσότερο δε όταν συστηματικά διαπράττω αδικήματα και συστηματικά αναζητώ καταφύγιο. Δεν καταλαβαίνω γιατί, εφόσον παραδοσιακά αδιαφορείτε, το Πολυτεχνείο δεν έχει γίνει ακόμα στέκι των χούλιγκανς, των τρομοκρατών και των εγκληματιών (ελπίζω να μην τους βάζω ιδέες αυτή τη στιγμή). Δε νομίζω να αισθάνεστε υπερήφανος όταν επιτέλους με τη δική σας διαμεσολάβηση τα ταραχοποιά στοιχεία αποχωρούν (με τη διαβεβαίωση ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος). Νομίζω μάλιστα πως μόνο ειρωνία κι αγανάκτηση εισπράττετε.

Κάνω το σχόλιο αυτό ίσως αρκετά καθυστερημένα και ξεφεύγοντας από το θέμα μου. Μπορεί πάντως κανείς να οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι το όνομά σας και την εικόνα σας μόνο στα ΜΜΕ τα βλέπουμε. Όσον αφορά τη δραστηριοποίησή σας, περιορίζεται μάλλον σε πολιτικά θέματα παρά σε εσωτερικά του ιδρύματος. Ελπίζω όταν (και εάν) ασχολείστε με το ίδρυμα οι χειρισμοί σας να είναι πιο εύστοχοι και να μην επιτρέπουν την κακοποίησή του (και δεν αναφέρομαι μόνο στις υλικές καταστροφές). Θέματα όπως αυτά που θα θίξω στη συνέχεια νομίζω ότι θα έπρεπε ν'απασχολούν εσάς περισσότερο από κάθε άλλον.

Ακούω καθημερινά να μιλούν για καθηγητές-ιδιώτες, για Πολυτεχνείο-επιχείρηση και αναρωτιέμαι αν οι συμφοιτητές μου κάνουν τόσο λάθος ή αν εγώ είμαι τόσο βαθιά νυχτωμένος. Σε ιδιαίτερη συζήτηση με κάποιους καθηγητές θεωρήθηκε προς κατάπληξή μας δεδομένο ότι οποιαδήποτε έρευνα από καθηγητές του ιδρύματος αποφέρει χρηματικά οφέλη περιορίζεται σε προσωπικό επίπεδο, τα δε οφέλη προσπορίζονται οι ίδιοι. Στην περίπτωση μάλιστα που στην έρευνα συμμετέχουν μεταπτυχιακοί φοιτητές δημιουργείται μία σχέση εργοδότη-υπαλλήλου (δε θέλω να αναφερθώ στην τεράστια εκμετάλλευση της υπεραξίας του εργαζομένου).

Συγχωρήστε με αν κάνω λάθος αλλά αυτό μπορεί να σημαίνει και το εξής: Η εταιρεία Χ παραγγέλνει στον καθηγητή Υ μια έρευνα πάνω στο αντικείμενο Ω. Ο Χ μοιράζει την έρευνα σαν εργασία σε ν μεταπτυχιακούς φοιτητές οι οποίοι την εκπονούν με μηδενικό κόστος στα εργαστήρια του Πολυτεχνείου. Ο Χ εισπράττει από την Υ ένα ποσό 8 ή 9 ψηφίων και δίνει σε κάθε μεταπτυχιακό ένα ποσό από 0 έως 5 ψηφία (=τρίχες). Για να μιλήσουμε στην καθημερινή γλώσσα ο καθηγητής ... στο τάληρο και το ίδρυμα δεν ξέρει τίποτα (πληρώνει και τη ΔΕΗ).

Συμβαίνουν αυτά; Αν ναι, τί κάνει το ίδρυμα; Μήπως υπάρχουν κάποια υψηλά συμφέροντα; Δυστυχώς δεν μπορώ να πάρω υπεύθυνη θέση λόγω άγνοιας. Αναρωτιέμαι όμως γιατί, εάν είναι ψέμματα, ανέχεστε τη λασπολογία και δεν βγαίνετε να τα διαψεύσετε.

Στα σεμινάρια πρώτου έτους ακούστηκε προ δύο χρόνων από τον πρόεδρο του τμήματος Ηλ/γων (και μαθαίνω ότι επαναλαμβάνεται συχνά) ότι το τμήμα έχει έσοδα τουλάχιστον 3 φορές περισσότερα από έρευνα σε σύγκριση με τα χρήματα που εισπράττει από το κράτος κάθε χρόνο. Υποθέτω ότι αυτά τα χρήματα δεν υπεξαιρούνται από τους διαχειριστές τους. Πού πάνε λοιπόν; Δε νομίζω ότι επενδύονται σε κτιριακές εγκαταστάσεις (τουλάχιστον όχι με το ρυθμό που θα έπρεπε) αφού οι Ηλ/γοι εδώ και χρόνια δεν έχουν κτίρια να κάνουν μάθημα και "φιλοξενούνται" από άλλα τμήματα. Τα εργαστήρια είναι τις περισσότερες φορές τόσο φτωχά, ώστε εξαλείφουν κάθε ενδιαφέρον για εργασία και προσπάθεια. Πολλές αίθουσες δεν διαθέτουν θέρμανση, ώστε οι φοιτητές δεν έχουν τη δυνατότητα να αποχωριστούν τα μπουφάν και τα γάντια τους (ας μην αναφερθώ στη δυνατότητά τους να παρακολουθήσουν). Κι όμως καυχιόμαστε δημόσια για τα έσοδα από την έρευνα ,κύριε πρόεδρε.

Το σύστημα και οι μέθοδοι διδασκαλίας υπερβαίνουν τα πλαίσια αυτού του άρθρου. Η συμπεριφορά πολλών καθηγητών (μέσω της παρουσίας αλλά και της απουσίας τους) επίσης.

Θα αρκεστώ σ'ένα τελευταίο σχόλιο. Λέγεται, και ίσως είναι η μόνη αλήθεια που ακούγεται, ότι το Ε.Μ.Π. χρωστάει τη φήμη του στο υψηλό επίπεδο των φοιτητών του. Τί κάνουμε λοιπόν για να στηρίξουμε τους αυριανούς επιστήμονες; Τους εξοντώνουμε με εξαντλητικά προγράμματα 40 ωρών την εβδομάδα, τους αποπροσανατολίζουμε με απαράδεκτα προγράμματα σπουδών σε σημείο που εξειδικευμένες γνώσεις προηγούνται των προαπαιτουμένων γενικών, τους οδηγούμε σε απόγνωση με την έλλειψη υπεύθυνης οργάνωσης και ενημέρωσης.

Είμαι πεπεισμένος ότι το Πολυτεχνείο βρίσκεται στις υψηλότερες θέσεις ανάμεσα στα σημαντικότερα και καλύτερα ιδρύματα της χώρας. Οι φοιτητές του είναι περιζήτητοι ακόμα και στις περισσότερο ανεπτυγμένες χώρες, στα φημισμένα τεχνολογικά ιδρύματα του εξωτερικού. Τη θέση του όμως αυτή δε μπορεί να τη διατηρήσει και να τη βελτιώσει με θριαμβολογίες και χασκόγελα. Χρειάζεται οργάνωση, υπεύθυνη δουλειά και προπάντων ένα τέλος στην αδιαφορία που χαρακτηρίζει τους βολεμένους και υψηλά ιστάμενους.

Πρέπει τελοσπάντων να δημιουργήσουμε ένα Πολυτεχνείο ανθρώπινο, με σεβασμό γι' αυτούς που εργάζονται σ' αυτό. Κι αυτοί που επιμένουν στη λογική της εκμετάλλευσης ας αναλογιστούν ότι στη θέση αυτών που χρησιμοποιούν πριν από μερικά χρόνια βρίσκονταν οι ίδιοι. Ίσως πάλι, το χρήμα να μην είναι τόσο σημαντικό όσο οι σωστές ανθρώπινες σχέσεις, η προβολή της γνώσης και της επιστήμης. Φαντάζομαι ότι η εργασία σ' ένα χώρο ανθρώπινο όπου σε σέβονται και σε εκτιμούν είναι κάτι το οποίο δεν αγοράζεται.

Ξηρουχάκης Γιάννης

 

Σ.τ.Α. Όσον αφορά τον κύριο πρύτανη, πρέπει να παραδεχτώ ότι τελευταία λαμβάνει περισσότερο μέρος σε φοιτητικές συζητήσεις (με την ιδιότητα όμως του επίσημου προσκεκλημένου). Δεν ξέρω βέβαια κατά πόσο οι συγκεκριμένες εκδηλώσεις προωθούν τη λύση φλεγόντων καθημερινών προβλημάτων και δεν ασχολούνται με θέματα τα οποία κινούνται στη σφαίρα της θεωρίας και της φαντασίας. Ελπίζω στο προσεχές μέλλον το Νύγμα να προχωρήσει στη διοργάνωση εκδηλώσεων και συζητήσεων στις οποίες φοιτητές, καθηγητές και διοικητικά στελέχη του Ε.Μ.Π. θα προσπαθήσουν όχι να καταπλήξουν με τη δυναμικότητά τους, αλλά να βρουν κοινά σημεία αναφοράς και "πλεύσης".

Κριτικές υπέρ και κατά των υποθέσεων του αρθρογράφου, καθώς και στοιχεία τα οποία τις στηρίζουν, είναι ευπρόσδεκτα.