ΝΥΓΜΑ #4 - 14 Φεβρουαρίου 1995

 

ΤΕΙ - ΑΕΙ, Ποιο είναι τελικά το πρόβλημα;

Εδώ και πολλούς μήνες τόσο οι σπουδαστές όσο και οι καθηγητές των ΤΕΙ προβαίνουν σε καταλήψεις, απεργίες και πορείες με κύριο αίτημα την εξίσωση των πτυχίων τους με αυτά των αντίστοιχων ΑΕΙ.

Προσωπικά θεωρώ πως η αναβάθμιση των ΤΕΙ εκείνων τα οποία δεν έχουν αντίστοιχο ΑΕΙ είναι επιβεβλημένη σε κάποιες περιπτώσεις (και βέβαια η αναβάθμιση δεν θα πρέπει να περιορίζεται σε τυπική μόνο αναβάθμιση αλλά και σε αύξηση των μαθημάτων των εν λόγω σχολών). Σαν παράδειγμα φέρνω την απουσία ΑΕΙ σχετικό με τον τουρισμό σε μια χώρα κατεξοχήν τουριστική. Όσον αφορά όμως τα ΤΕΙ εκείνα τα οποία έχουν αντίστοιχα ΑΕΙ τότε μια πιθανή εξίσωση τους είναι καταστροφική για τους εξής λόγους:

1. Η αγορά δεν έχει ανάγκη μόνο από θεωρητικούς επιστήμονες. Απεναντίας έχει ανάγκη και από τεχνικούς, από ανθρώπους με γνώση της πρακτικής εφαρμογής του αντικειμένου τους. Επομένως η ύπαρξη σχολών του τύπου των ΤΕΙ είναι απαραίτητη εφόσον όμως αυτές παράγουν τεχνικούς. Δυστυχώς η απαξίωση τόσο της χειρωνακτικής εργασίας όσο και του συνδυασμού της με την θεωρητική δεν έχει αφήσει τις σχολές αυτές να είναι όσο πρακτικές θα έπρεπε. Πιστεύω ότι τα ΤΕΙ πρέπει να αποκτήσουν ξεκάθαρα διαφορετικό στόχο από αυτό των αντίστοιχων ΑΕΙ διότι διαφορετικά η ύπαρξη τους δεν έχει κανένα νόημα και βέβαια θα ήταν καίριο πλήγμα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα τυχόν κατάργηση τους (η Ελλάδα ως γνωστόν δεν αποτελεί παγκόσμιο κέντρο έρευνας για να δικαιολογείται η απουσία σχολών του τύπου των ΤΕΙ...).

2. Το πλήγμα που θα προκαλέσει μια τέτοια εξίσωση στην αξιοκρατία θα είναι τεράστιο. Η αδικία ξεκινάει από την μεγάλη διαφορά στις βάσεις ανάμεσα στα ΤΕΙ και στα ΑΕΙ. Το μήνυμα που θα περάσει στους μελλοντικούς υποψηφίους των πανελλαδικών εξετάσεων θα είναι ότι όσο πιο λίγο διαβάσουν τόσο το καλύτερο αφού αυτοί που διαβάζουν και άρα πετυχαίνουν σε ΑΕΙ είναι τα 'κορόιδα'! Η αδικία συνεχίζεται όμως πολύ πιο έντονα και ουσιαστικά στα φοιτητικά χρόνια. Ένας φοιτητής με 65 και παραπάνω μαθήματα και τουλάχιστον 5 χρόνια φοίτησης (φοιτητής Πολυτεχνείου) θα βρεθεί ξαφνικά στην ίδια μοίρα με έναν φοιτητή με 40 το πολύ μαθήματα και με μόνο τρία χρόνια φοίτησης (φοιτητής ΤΕΙ)! Η χώρα μας έχει πολλές φορές δείξει την αναξιοκρατία που τη διέπει ποτέ όμως μέχρι τώρα σε τόσο μεγάλο βαθμό (από όσο γνωρίζω τουλάχιστον).

ΑΕΙ - ΤΕΙ : πρόβλημα....

3. To επιχείρημα κάποιων ότι η εξίσωση επιβάλλεται από την ΕΟΚ είναι πλαστό. Η σχετική οδηγία της ΕΟΚ (την οποία διάβασα ο ίδιος) σε μια παράγραφο αναφέρει ότι κάθε τουλάχιστον τρίχρονο πανεπιστημιακό ίδρυμα που πληροί κάποιες προϋποθέσεις (όπως όλοι οι διδάσκοντες να είναι κάτοχοι διδακτορικών διπλωμάτων) πρέπει να αναγνωρίζεται από κάθε κράτος μέλος ως ισάξιο με το αντίστοιχο δικό του. Το θέμα είναι ότι η συγκεκριμένη οδηγία δεν έχει ισχύσει στη πράξη, αφού δεν έχει γίνει αποδεκτή από αρκετές κοινοτικές χώρες και ούτε φαίνεται πως θα ισχύσει ως έχει, αφού τόσο η Γαλλία και η Γερμανία όσο και άλλες κοινοτικές χώρες έχοντας τετράχρονα και πεντάχρονα πανεπιστήμια έχουν δείξει δυσφορία για την εν λόγω οδηγία (η οποία είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του αγγλικού εκπαιδευτικού συστήματος). Αλλά ακόμα και αν δεχτούμε την ισχύ της παραπάνω οδηγίας τότε θα πρέπει όλοι οι Έλληνες φοιτητές να προβούμε σε διαμαρτυρίες διότι τότε ο κάθε ένας εξ Αγγλίας ' επιστήμονας' ύστερα από τρία χρόνια φοίτησης σε αναμφίβολου ποιότητας πρώην polytechnic school (κάτι σαν τεχνική σχολή) που προσφάτως έγινε πανεπιστήμιο, θα έρχεται στην Ελλάδα με απαράδεκτες αξιώσεις. Μήπως επειδή ένας τέτοιος κίνδυνος είναι πιθανός έκρινε τα Υπουργείο Παιδείας σωστό να κάνει τα ΤΕΙ (τα οποία δεν πληρούν τις προϋποθέσεις που απαιτούνται) Πανεπιστήμια αντί να ελαχιστοποιήσει την πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο;

4. Η διαφοροποίηση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων ΤΕΙ και ΑΕΙ δεν είναι τυπική αλλά ουσιαστικότατη. Ποιος μπορεί να δεσμευτεί και να αναλάβει την ευθύνη για τυχόν ατυχήματα σε έργα τα οποία έγιναν από ανθρώπους δίχως την απαραίτητη γνώση; Είμαστε ήδη μάρτυρες επικίνδυνων έργων που έγιναν από ανθρώπους είτε άσχετους είτε ανήθικους είτε και τα δύο μαζί. Θέλουμε να γίνουμε μάρτυρες και νέων, ακόμα μεγαλύτερης έκτασης και ποσότητας επικίνδυνων έργων;

Αν και σπουδαστής σε ΑΕΙ δηλώνω ότι δεν έχω τίποτα να χωρίσω με τους σπουδαστές των ΤΕΙ και ότι είμαι πρόθυμος να τους βοηθήσω να ξεκαθαρίσει η κατάσταση των επαγγελματικών τους δικαιωμάτων συμπαραστεκόμενος στους αγώνες τους (κάποια από τα αιτήματα τους τα οποία δυστυχώς δεν προβάλλουν όσο θα έπρεπε είναι απολύτως δικαιολογημένα). Όμως όταν τους βλέπω να διεκδικούν με φανατισμό πράγματα που δεν μόχθησαν για να τα αποκτήσουν και επομένως δεν τα δικαιούνται, τότε αγανακτώ. Και ρωτώ: όλοι εκείνοι οι σπουδαστές των ΤΕΙ (κατά τεκμήριο οι καλύτεροι) που μετά από τρία χρόνια φοίτησης στο ΤΕΙ τους, πήγαν στο αντίστοιχο ΑΕΙ και φοίτησαν άλλα τρία χρόνια εκεί προκειμένου να αποκτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις και πλέον δικαιωματικά να πάρουν πτυχίο ΑΕΙ είναι ‘κορόιδα’; Είναι δυνατόν ποτέ να αρκούν στους σπουδαστές των ΤΕΙ τρία χρόνια σπουδών προκειμένου να μάθουν ότι κάποιοι άλλοι (που στις πανελλαδικές εξετάσεις έγραψαν πολύ καλύτερα από αυτούς) χρειάζονται τουλάχιστον πέντε χρόνια για να μάθουν; Ή μήπως μπορεί ο οποιοσδήποτε αναρμόδιος (αναφέρομαι στους υποστηρικτές της εξίσωσης των πτυχίων) να αποφασίσει για το τι χρειάζεται και τι όχι ένας φοιτητής προκειμένου να αποκτήσει τις απαραίτητες γνώσεις για να εξασκήσει το επάγγελμα του και έτσι να θεωρηθεί πως τρία χρόνια είναι αρκετά για να μάθει κανείς την οποιαδήποτε επιστήμη σε βάθος;

Οι Έλληνες πολιτικοί έπραξαν ανεύθυνα και για ψηφοθηρικούς λόγους βιάστηκαν να 'κατασκευάσουν' τα ΤΕΙ πριν μερικά χρόνια χωρίς να μελετήσουν το όλο θέμα επαρκώς. Αργότερα, βιάστηκαν να δηλώσουν στην ΕΟΚ τα ΤΕΙ ως... ΑΕΙ. Τώρα με νέες σπασμωδικές κινήσεις πάνε και πάλι να 'βολέψουν' το πρόβλημα που ανέκυψε. ¶ρα δεν μπορούμε να είμαστε καθόλου σίγουροι ότι το Υπουργείο Παιδείας θα επιδιώξει μία σοβαρή και αποτελεσματική λύση του όλου θέματος. Το μεγαλύτερο σφάλμα που κάνουμε εμείς (οι φοιτητές των ΑΕΙ) είναι η αδιαφορία που δείχνουμε απέναντι σε αυτές τις εξελίξεις. Προφανώς και δεν υπονοώ ότι θα έπρεπε να ακολουθήσουμε την πρακτική των ΤΕΙ και να κάνουμε πορείες και καταλήψεις. Όμως έχουμε χρέος, αν μη τι άλλο απέναντι στο ίδιο μας το συμφέρον, να ενημερώσουμε υπεύθυνα και σοβαρά την κοινή γνώμη για τις θέσεις μας διότι πολύ φοβάμαι ότι είναι μονόπλευρα ενημερωμένη. Πρέπει να πείσουμε την κοινή γνώμη πως κανείς δεν έχει αντίθεση στην αναβάθμιση των ΤΕΙ ως εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (όπως και στην αναβάθμιση του οποιουδήποτε ελληνικού εκπαιδευτικού ιδρύματος) και στην κατοχύρωση του ρόλου και της φυσιογνωμίας τους με ταυτόχρονη διατήρηση του τεχνολογικού χαρακτήρα τους αλλά και ότι κανείς δεν πρέπει να δεχτεί την εξίσωση άνισων πτυχίων. Αν πράγματι η κοινή γνώμη είναι μονόπλευρα ενημερωμένη, όπως φοβάμαι ότι είναι, τότε πολύ δύσκολα θα μπορέσουμε να διεκδικήσουμε το δίκιο μας όταν και αν το υπουργείο παιδείας καταθέσει ένα νομοσχέδιο που είτε να εξισώνει ΤΕΙ και ΑΕΙ είτε να κρατάει τα προσχήματα αλλά ουσιαστικά να βάζει στην ίδια μοίρα τους απόφοιτους των ΤΕΙ και των ΑΕΙ.

Κώστας Ψούνης

3ο έτος Ηλ/γων Μηχ/κών και Μηχ/κών Η.Υ. ΕΜΠ