ΝΥΓΜΑ #19 - Ιούνιος 1996

 

ΑΠΑΡΑΤΗΡΗΤΟ

Πριν λίγες μέρες στο χώρο του Πολυτεχνείου συνέβη κάτι το προσβλητικό, τόσο για την ιστορία του Ιδρύματος, όσο ακόμα και για εμάς που ζούμε και μετέχουμε περισσότερο ή λιγότερο στη φοιτητική κοινότητα. Το γεγονός στο οποίο αναφέρομαι, λόγω και της επερχόμενης εξεταστικής, πέρασε μάλλον απαρατήρητο. Με αφορμή αυτό, παρόλα αυτά, κάποιος συνάδελφος ευαισθητοποιήθηκε και έγραψε την παρακάτω ανοιχτή επιστολή, που είδα σε πίνακα ανακοινώσεων στο κτίριο της πληροφορικής (στην Πολυτεχνειούπολη) και παραθέτω στη συνέχεια αυτούσια :

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

Την Πέμπτη που μας πέρασε (23 Μαΐου), πραγματοποιήθηκε στο χώρο του Πολυτεχνείου θεμελίωση ενός Ιερού Ναού (αριστερά του κόκκινου διαδρόμου, πηγαίνοντας προς πύλη Ζωγράφου). Η εκδήλωση ήταν κάτι σαν αγιασμός, για το ξεκίνημα των θεμελίων (έτσι κατάλαβα).

Κατά τη διάρκεια της ακολουθίας του αγιασμού, εμφανίστηκαν καμιά σαρανταριά φοιτητές του Πολυτεχνείου (δυστυχώς), οι οποίοι κρατούσαν ένα πανό και φώναζαν συνθήματα(1) εναντίον του πρύτανη και των ιερέων. Τα περισσότερα από τα συνθήματα είχαν αντιφατική χροιά. Οι φοιτητές αυτοί πλησίαζαν συνεχώς και στάθηκαν, τελικά, σε απόσταση μερικών μέτρων από τους ιερείς που εξακολούθησαν να τελούν την ακολουθία. Δίπλα στο τραπεζάκι, πίσω από το οποίο στέκονταν οι (τέσσερις, οι δυο γύρω στα εβδομήντα) ιερείς, στέκονταν μέλη της συγκλήτου. Κάποια στιγμή, από την ομάδα αυτή των φοιτητών, εκτοξεύτηκαν αυγά και γιαούρτια προς τους ιερείς και τη σύγκλητο. Δυστυχώς, πολλά από αυτά πέτυχαν τους στόχους τους (ΚΑΙ τους ιερείς). Παρόλα αυτά, η ακολουθία δε διεκόπη. Οι ‘Βαλλόμενοι’, απλά σκουπίζονταν. Οι μόνες αντιδράσεις ήταν του κόσμου(2), οποίος σχολίαζε δυσμενώς τα γενόμενα και απομακρυνόταν από το πεδίο βολής. Μερικοί προσπάθησαν να ‘καλύψουν’ τους ιερείς, μπαίνοντας ανάμεσα σε αυτούς και στους ‘επιτιθέμενους’.

Όταν τελείωσε η ακολουθία, οι συγκεκριμένοι φοιτητές αποχώρησαν, συνεχίζοντας να φωνάζουν τα συγκεκριμένα συνθήματα.

Προσωπικά, ένιωσα πολύ άσχημα για πολλά πράγματα. Γιαούρτωμα ιερέων μέσα στο (ελεύθερο και δημοκρατικό) Πολυτεχνείο(3) !

Την επόμενη, το γεγονός ΔΕΝ είχε μαθευτεί. Πιστεύω ότι φταίμε όλοι, για την ανοχή και τη μικρή σημασία που δίνουμε σε τέτοιου είδους γεγονότα. Είμασταν πολύ λίγοι φοιτητές στην εκδήλωση. Κανείς μας δεν αντέδρασε. Η αταραξία, όμως, των ιερέων μας δίδαξε...

Για την ομάδα αυτή των φοιτητών, απλά λυπάμαι. Ευτυχώς φαίνεται πού και πού (βλέπε και γενικές συνελεύσεις) ποιοι είναι οι πραγματικοί ΦΑΣΙΣΤΕΣ.

Πόσο ακόμη θα ανεχόμαστε τέτοιου είδους εκδηλώσεις(4) ;

ένας ηλεκτρολόγος

(1) “Μαρκάτο, αλήτη, ταγματασφαλίτη, έβαλες τους μπάτσους στο Πολυτεχνείο και για τις αμαρτίες σου, χτίζεις εκκλησία”, “έξω οι παπάδες απ’το πολυτεχνείο”, “Ελλάς Ελλήνων χριστιανών, τέτοια είν’τα συνθήματα όλων των φασιστών”.

(2) Οι παρευρισκόμενοι ήταν κυρίως άνθρωποι του κτιρίου διοίκησης, καθηγητές, μέλη ΔΕΠ, καμιά τριανταριά φοιτητές, μέλη της συγκλήτου.

(3) Τυχούσες αντιρρήσεις, τόσο για την εκδήλωση όσο και τον πρύτανη, προφανώς, είναι ευπρόσδεκτες. Πιστεύω, όμως, σε ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΤΕΡΕΣ αντιδράσεις.

(4) Ο χώρος μας, είναι χώρος από τον οποίο έχουν ξεκινήσει μεγάλα πράγματα. Κανείς μας δεν έχει το δικαίωμα να τον βεβηλώνει και να τον σφετερίζεται. Και είναι χρέος όλων μας να αγωνιστούμε γι’αυτό. Τα γεγονότα στον χώρο αυτό, είτε το θέλουμε είτε όχι, μας αξίζουν. Γίνονται τουλάχιστον με την ανοχή μας!

 

Το παραπάνω κείμενο θίγει ένα θέμα που αποτελεί σε μεγάλο βαθμό ταμπού για την σύγχρονη Ελλάδα. Συχνά διστάζουμε να πούμε φασισμό τον φασισμό των αριστερών ή άλλων που παραδοσιακά δεν κατέχουν τον προηγούμενο επιθετικό προσδιορισμό. Στη συνέχεια θα προσπαθήσω να προσεγγίσω το θέμα, όχι μόνο σε ό,τι έχει να κάνει με το Πολυτεχνείο και τη στενή φοιτητική κοινότητα, αλλά σε γενικότερα πλαίσια, αφού πιστεύω ότι αφορά αρκετά περισσότερους από εμάς μόνο.

Όπως ίσως θα γνωρίζετε, τέτοιου είδους φαινόμενα δεν είναι ούτε πρωτοφανή και πολύ φοβάμαι ούτε είδος προς εξαφάνιση. Φαντάζομαι ότι θα θυμάστε τον τρόπο με τον οποίο κατέστρεψαν την πορεία μας προς το Υπουργείο Παιδείας κάποιοι θερμοκέφαλοι “τιμητές της δημοκρατίας”. Είμαι επίσης βέβαιος ότι στη μνήμη σας εύκολα θα έρχονται σκηνές απείρου κάλλους με ύβρεις και σπρωξίματα από Γενικές Συνελεύσεις τις οποίες μερικοί δεν σέβονται. Ας αναφέρω απλά ότι στην τελευταία γενική συνέλευση των Ηλεκτρολόγων χρειάστηκαν τρεις απανωτές ψηφοφορίες με το ίδιο ερώτημα, για να πειστούν κάποιοι αριστεροί, και όχι μόνο, για το γεγονός ότι το ανώτερο όργανο των φοιτητών (Γενική Συνέλευση) ήθελε να ψηφίσει για την κάθε πρόταση ξεχωριστά και όχι κομματικές εισηγήσεις πακέτο στη συσκευασία του ενός. Τέλος, κανείς δεν θα ξεχνά το περιστατικό του γιαουρτώματος του Υπουργού Παιδείας και του πρύτανη κ.Μαρκάτου, σε συζήτηση για τις προτάσεις του Υπουργείου.

Στο σημείο αυτό, επειδή απεχθάνομαι τις γενικεύσεις, θα ήθελα να υπογραμμίσω το γεγονός ότι δεν ευθύνονται όλοι (και μόνο) οι αριστεροί για τέτοιου είδους τραγέλαφους. Και αναφέρομαι στους αριστερούς γιατί είναι αυτοί οι οποίοι είτε συμμετέχουν σε τέτοιες είδους δραστηριότητες είτε τις εγκρίνουν-ενθαρρύνουν. Θα πρέπει όμως να μην ολισθήσουμε σε γενικεύσεις, ότι το προηγούμενο φαινόμενο ενυπάρχει σε όλους τους αριστερούς. Έχω ιδία γνώση της ύπαρξης αρκετών συναδέλφων από αριστερές παρατάξεις, οι οποίοι τοποθετούνται αντιδιαμετρικά αντίθετα σε τέτοιες ενέργειες, όταν συζητούνται. Μάλιστα σε περιπτώσεις όπως αυτή της πορείας στο Υπουργείο Παιδείας είναι γνωστό ότι οι Γενικές Συνελεύσεις είχαν αποφανθεί κατά της βίαιης εισόδου και της δήθεν συμβολικής κατάληψης. Παρόλα αυτά βρέθηκαν κάποιοι που στο όνομα κάποιου αγώνα, μετέτρεψαν το χώρο σε παλαίστρα και έκαναν πολλούς από εμάς, μεταξύ των οποίων και ομογάλακτούς τους από την ίδια παράταξη ανθρώπους, να ντρέπονται.

Όλες αυτές οι ενέργειες πληρούν όλες τις προϋποθέσεις για να ονομάζονται φασιστικές και έτσι πρέπει να λέγονται. Είναι φυσικά εντυπωσιακό το πώς οι ‘τιμητές’ του αντιφασιστικού αγώνα ολισθαίνουν σε τόσο αντιδημοκρατικές ενέργειες. Και δεν πρέπει να ντρεπόμαστε να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Γιατί είναι φασισμός όταν κάποιος κλείνει το δρόμο και εγώ μένω μία και πλέον ώρα στο δρόμο επειδή αυτός δε συμφωνεί με μια πιθανή απόφαση της εκλεγμένης κυβέρνησης. Και είναι επίσης φασισμός όταν κάποιος προβαίνει στην κατάληψη ενός χώρου με τον οποίο δεν έχει καμιά σχέση. Ναι, φίλοι μου, με ποιο δικαίωμα καταλαμβάνουν οι αγρότες τη Νομαρχεία; Με ποιο δικαίωμα καταλαμβάνουν οι αναρχικοί το πολυτεχνείο; Μήπως έτσι διασφαλίζεται η ελεύθερη διακίνηση ιδεών;

Μα πάνω από όλα είναι φασισμός όταν απαντάς σε όλα όσα δε συμμερίζεσαι με βία. Γιατί είναι σίγουρα φασισμός το να εκτοξεύεις γιαούρτια και άλλα αγαθά προς ανθρώπους, οι οποίοι, αν μη τι άλλο, έχουν δείξει ότι πιστεύουν στο διάλογο και έχουν μεγάλα περιθώρια διαλλακτικότητας. Είναι το απαύγασμα του φασισμού και πρωτοφανής ασέβεια το να συμπεριφέρεσαι έτσι ενώ τελείται μια θρησκευτική πράξη. Γιατί φασισμός δεν είναι τίποτα λιγότερο από το να μη σέβεσαι την ελευθερία του διπλανού σου και να την συνθλίβεις χρησιμοποιώντας βία. Μα προσυπογράφω την ανακοίνωση του ‘’ενός ηλεκτρολόγου’’ γιατί έχει απόλυτο δίκιο να λέει ότι για αυτού του είδους τα γεγονότα είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι. Αληθινά τέτοια περιστατικά συντείνουν σε ένα συμπέρασμα: Δεν έχουμε ωριμάσει και ανδρωθεί μέσα στις δημοκρατικές διαδικασίες. Δεν είμαστε φορείς δημοκρατικής παιδείας. Πάνω από όλα δεν είμαστε ικανά καλλιεργημένοι ώστε να επιλέγουμε το διάλογο από τη συνθηματολογία, τη συνεννόηση από το χουλιγκανισμό και γιατί όχι την αντιπαράθεση επιχειρημάτων αντί των γνωστών ‘’ζωντανών’’ παρασκευασμάτων.

Και το ερώτημα που μπαίνει είναι τελικά τι κάνουμε ; Μήπως πράττουμε ορθά που αδιαφορούμε παρόλο που δε συμφωνούμε ; Μήπως πρέπει να ακολουθήσουμε και εμείς την εύκολη λύση και να μπούμε στο ρινγκ, από την απέναντι πλευρά ; Μήπως υπάρχει και τρίτος δρόμος ; Τα ερωτήματα αυτά απασχολούν πολλούς από εμάς καιρό τώρα. Φυσικά ως συνήθως στην χώρα μας, συνηθίζουμε να αναλύουμε τα προβλήματα αντί να τα αντιμετωπίζουμε. Αυτό ως ένα σημείο είναι θετικό αν όχι επιβεβλημένο, αλλά, δυστυχώς ή ευτυχώς, έρχεται και η ώρα που οι όποιες λύσεις πρέπει να εφαρμοστούν. Την ώρα εκείνη όλοι μας κάνουμε πίσω. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, απαντήσεις μπορούμε να βρούμε καταρχήν μέσα από τους δυο θεσμούς που συμβάλλουν τα μέγιστα στη διάπλαση του χαρακτήρα του ανθρώπου. Αυτοί είναι πρωτίστως η οικογένεια και κατά δεύτερο λόγο το σχολείο. Σε αυτούς τους χώρους θα πρέπει να αναπτυχθούν και να υποδειχθούν τρόποι συνεννόησης άλλοι από τη βία, όποια μορφή και αν αυτή έχει. Θα πρέπει να δοθεί στο νέο το μήνυμα ότι μπορεί και πρέπει να επικοινωνήσει χωρίς να λειτουργεί όπως ο πρωτόγονος άνθρωπος. Ότι μπορεί και πρέπει να πείσει χωρίς να υποχρεώσει. Ότι είναι ελεύθερος μόνο στο μέτρο που σέβεται την ελευθερία του διπλανού του.

Στο θέμα τώρα σχετικά με το τι πρέπει να κάνουμε εμείς μέσα στην πανεπιστημιακή κοινότητα θα επιχειρήσω να διατυπώσω μια πρόταση. Ο μόνος δρόμος που βλέπω ικανό να μας επιτρέψει να διατηρήσουμε την ακεραιότητά μας και συγχρόνως να βελτιώσουμε την υπάρχουσα κατάσταση είναι ο εξής: Καταρχήν, παρόμοιες εμπρηστικές και χουλιγκανιστικές πράξεις βίας απέναντι σε πρόσωπα, θεσμούς και πάνω από όλα στη δημοκρατία θα πρέπει να καταγγέλλονται ανοιχτά και χωρίς κανένα δισταγμό. Τα πρόσωπα που τις δημιουργούν θα πρέπει με μεγάλη προσπάθεια μέσα από ανοιχτές συζητήσεις και συνελεύσεις να αντιλαμβάνονται το αθέμιτο και αδιέξοδο των πράξεών τους. Πειθαρχικά μέτρα δεν νομίζω ότι μπορούν να βοηθήσουν. Συνήθως επιδεινώνουν την κατάσταση και οδηγούν στα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα. Μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες θα πρέπει να γίνει σαφές ότι η συντριπτική πλειονότητα των φοιτητών αποδοκιμάζει τη βία και τις κάθε είδους φασιστικές πράξεις. Μόνο έτσι μπορούμε να ελπίζουμε στην ελαχιστοποίηση τέτοιων φαινομένων. Είμαι πεπεισμένος ότι η αδιαφορία δεν συμβάλλει προς αυτήν την κατεύθυνση.

Σεραφείμ Κοτρώτσος