Έχετε βρεθεί ποτέ σε αγώνα πυγμαχίας χωρίς να έχετε πληρώσει εισιτήριο. Κάτι ανάλογο συνέβη σε ένα λεωφορείο, στο οποίο βρισκόμουν πρόσφατα. Περίπου τριάντα άτομα βρισκόμασταν σε ένα λεωφορείο ακολουθώντας την καθιερωμένη διαδρομή, πηγαίνοντας άλλοι στις δουλειές τους, άλλοι γυρνώντας στο σπίτι τους. Κανείς απο εμάς δεν φανταζόταν ότι στις δώδεκα το μεσημέρι θα παρακολουθούσαμε το βίαιο ξέσπασμα δύο συνανθρώπων μας.

Όλα άρχισαν με κάποια ανταλλαγή βαριών χαρακτηρισμών. Όλοι στο λεωφορείο θεωρήσαμε πως αποτελούσε κάποια από τις συνηθισμένες αντιδικίες, τις οποίες προκαλεί η ήδη τεταμένη ζωή μας. Οι δύο πρωταγωνιστές του πυγμαχικού αγώνα ήταν ο οδηγός του λεωφορείου και κάποιος επιβάτης. Για αρκετή ώρα ακούγαμε τον οδηγό να μιλάει σε έντονο τόνο με τον συγκεκριμένο επιβάτη. Ξαφνικά το λεωφορείο φρενάρισε απότομα. Αρχικά σκέφτηκα πως επαναλαμβανόταν η συνηθισμένη σκηνή, όπου πετάγεται ένας πεζός, ένα αυτοκίνητο ή κάποιο μηχανάκι και το λεωφορείο αναγκάζεται να φρενάρει απότομα. Έκπληκτη βλέπω τον οδηγό να παρατάει το λεωφορείο μέσα στη μέση του δρόμου, να πλησιάζει το κεντρικό μέρος του λεωφορείου και να αρχίζει να σπρώχνεται με τον επιβάτη. Δεν αργήσανε να ανταλλάξουν μπουνιές. Xέρια ανεβοκατέβαιναν, και οδηγός και επιβάτης, ένα σύνολο, έγερναν μία από τη μία, μία από την άλλη. Όλοι οι επιβάτες άρχισαν να φωνάζουν προσπαθώντας να τους συνετίσουν, να τους αποτρέψουν, μα κανείς δεν σηκωνόταν να τους σταματήσει. Τελικά κάποιος επιβάτης σηκώθηκε, μπήκε στη μέση, σπρώχτηκε λίγο μαζί τους και, λίγο οι φωνές, λίγο η παρέμβαση του τρίτου επιβάτη, έκαναν τους δύο συμμετέχοντες στον καυγά να χωριστούν. Το όλο επεισόδιο είχε διαρκέσει περίπου δέκα λεπτά. Οι φωνές και οι βρισιές συνεχίστηκαν, όμως τουλάχιστον δεν συνεπλέκονταν πιά.

Νομίζω πως αυτό που μου προκάλεσε μεγαλύτερη έκπληξη ήταν ότι δεν μπορούσα να διανοηθώ πώς μόλις μία δεκαετία προτού να περάσουμε το κατώφλι του 2000 θα βρισκόνταν άνθρωποι που για ασήμαντο λόγο θα πιάνονταν στα χέρια. Βέβαια το περιστατικό αυτό από μόνο του δεν προκαλεί τόση απορία, αν αναλογιστούμε ότι οι Έλληνες είμαστε από τη φύση μας ένας λαός με εκρηκτικό ταμπεραμέντο. Μα είναι αδιανόητο γιά δύο ανθρώπους της ηλικίας τους να δείχνουν τέτοια συμπεριφορά, ιδιαίτερα σε δημόσιο χώρο. Η αιτία της φιλονικίας, όπως πληροφορηθήκαμε αργότερα μετά τη λήξη του επεισοδίου, ήταν αστεία. Ο επιβάτης, που συνεπλάκει με τον οδηγό, είχε δυσανασχετήσει, επειδή το λεωφορείο δεν είχε σταματήσει ακριβώς στη στάση, αλλά έπρεπε να τρέξει λίγο παραπέρα για να το προλάβει. Ο οδηγός, όχι μόνο ο συγκεκριμένος, αλλά και καθένας που ασκεί αυτό το επάγγελμα, όντας πολλές ώρες πάνω στο τιμόνι του λεωφορείου είναι αναγκασμένος να υποφέρει τις ιδιαιτερότητες και τα νεύρα καθενός από εμάς. Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να υποκύπτει στις βίαιες πιέσεις μας και να αντιδρά με παρόμοιο τρόπο, ξεχνώντας οτι βρίσκεται στη θέση αυτή ασκώντας ένα λειτούργημα. Καί όπως σε έναν γιατρό, για να χρησιμοποιήσω ένα ακραίο παράδειγμα, δεν αρμόζει να παρατήσει μία εγχείριση για να αρχίσει έναν καυγά, έτσι και ο οδηγός δεν πρέπει να εμπλέκεται σε καυγάδες. Ο επιβάτης από την πλευρά του δεν έπρεπε για τόσο ασήμαντη αιτία να δημιουργήσει τέτοια σκηνή. Όμως δέν ξέρουμε τα προβλήματα του και σε τελική ανάλυση την ανατροφή που έχει λάβει από το οικογενειακό του περιβάλλον, καθώς επίσης καί τα μοτίβα (μοτίβο διαλόγου, βίαιο μοτίβο) που έχει μάθει να χρησιμοποιεί. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι στο σχολικό περιβάλλον οι μεγαλύτεροι διακηρύσσουν στα μικρά παιδιά ότι η χρησιμοποιήση της βίας δεν ωφελεί, αλλά ότι πρέπει να επιλύουν τις διαφορές τους με το διάλογο. Τι παράδειγμα όμως δίνουν δύο ενήλικες που μπροστά στα ίδια αυτά παιδιά ανταλλάσσουν χτυπήματα;

Διακηρύσσουμε την ετοιμότητα μας ως ΄Ελληνες να συνυπάρχουμε με τους λαούς της Ευρώπης, αλλά τέτοιες εκδηλώσεις δεν αποτελούν δείγμα της ωριμότητας μας, ούτε μας κολακεύουν ως λαό. Πρέπει να μάθουμε να ελέγχουμε τα νεύρα μας και να συνηθίσουμε να μην καταφεύγουμε σε φωνές, χειρονομίες και βίαιες εκδηλώσεις κάθε φορά που κάποια κατάσταση γίνεται πιό έντονη. Με αυτόν τον τρόπο και την εικόνα μας θα βελτιώσουμε, και την ψυχική μας ισορροπία θα διατηρήσουμε. Άλλωστε είναι αποδεδειγμένο πως τα προβλήματα μας λύνονται ευκολότερα και γρηγορότερα με τον διάλογο, παρά με τις φωνές και τους καυγάδες.

Διονύσια Σαράντη Άλλα άρθρα του συγγραφέα