www.nygma.gr - ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ (Μόδα)

Η μόδα δεν είναι της μόδας (...;) 1/5/1996

Η παραπάνω θέση, αν και διόλου άκομψη ή παράδοξη, εγκλείει μια τεράστια αντίφαση, όμοια με αυτήν που περιέχεται στον ορισμό :

που με δέος μας παρουσίασαν καθηγητές του ΕΜΠ (όπως ο Κολέτσος και ο Ζάχος) με διαφορετικό σκεπτικό ο καθένας. Το συμπέρασμα είναι το λεγόμενο θεώρημα της μη πληρότητας, δηλαδή το γεγονός ότι καμιά θεωρία δεν είναι δυνατόν να είναι πλήρης. Η προηγούμενη θέση έχει γενική ισχύ και συνεπώς απαγορεύει από τον άνθρωπο να γίνει θεός.

Και για να μην πήξουμε στα μαθηματικά, ας προσγειωθούμε μαλακά πίσω στην πραγματικότητα. Ελπίζοντας ότι διατηρείτε τη νηφαλιότητά σας, θα αποπειραθώ να προσεγγίσω το θέμα της μόδας.

Η λέξη "μόδα" αποτελεί κλασικό δείγμα απολύτως διφορούμενης λέξης. Από τη μια πλευρά μας προδιαθέτει για διάφορα πρότυπα αισθητικής, τα οποία φυσικά μπορεί να είναι από καταπληκτικά μέχρι κακόγουστα. Επίσης μπορεί να σημαίνει ένα τρόπο με τον οποίο μπορεί να αντιμετωπίζονται σύγχρονα προβλήματα ή ακόμα ένα πρωτόκολλο συμπεριφοράς. Στη χειρότερη περίπτωση μπορεί να είναι, και συχνά είναι, ο υποκινητής της αλλοτρίωσης - ο υπεύθυνος προώθησης της μαζικής κουλτούρας.

Όσο άκομψα ή επικίνδυνα και αν φαίνονται αυτά, είμαι σε θέση να πω ότι η νεολαία σήμερα υποφέρει από την υποδούλωση στη μόδα αρκετά λιγότερο από ότι συνέβαινε στην ακριβώς προηγούμενη γενιά. Όσο και να λένε ότι είχαν ιδανικά και οράματα ενώ εμείς όχι, δεν μπορούν να μας πείσουν. Το πόσο δέσμιοι της τότε μόδας ήταν και είναι ίσως, είναι φανερό από το πόσο συχνά ακούμε φράσεις του τύπου : “τότε είχαμε τραγούδια, όχι...!”, ή “είχαμε οράματα και ιδανικά”. Αρκεί να κοιτάξετε παλιές φωτογραφίες για να διαπιστώσετε πόσο όμοια ντύνονταν οι της προηγούμενης γενιάς, πόσο όμοια κουρεύονταν, χτενίζονταν κ.λπ. Τόσο δηλαδή εξωτερικά όσο και εσωτερικά ήταν σε πολύ μεγάλο βαθμό όμοιοι. Ήταν δηλαδή κατά την ευρεία έννοια fashion victims, αρκετά περισσότερο από ότι είμαστε εμείς σήμερα.

Το γεγονός ότι αυτό δεν συμβαίνει σε τόσο μεγάλο βαθμό σήμερα, φυσικά δεν οφείλεται σε μια κάποια αφύπνιση του λαού που έγινε, αλλά στην μετουσίωση της μιας μόδας, σε πλήθος από αρκετά διαφορετικές μεταξύ τους “μόδες”. Αυτό είναι σήμερα φανερό, αφού είναι δυνατόν να θεωρούμε τελείως αντίθετα πράγματα ότι είναι “της μόδας”. Αλλιώς πώς είναι δυνατόν να είναι συγχρόνως συνηθισμένα τα μακριά μαλλιά και τα ξυρισμένα κεφάλια ; Και για να μη μιλάμε μόνο για τρίχες, να υπογραμμίσουμε ότι η αντίφαση αυτή μπορεί να παρατηρηθεί και στη συμπεριφορά ή ακόμα στον τρόπο σκέψης των νέων.

Το κακό της υπόθεσης είναι φυσικά ότι στην πολιτική επικρατούν ακόμα οι “νεολαίοι” της προηγούμενης γενιάς, με αποτέλεσμα να έχουμε σαφή δείγματα εξομοίωσης μεταξύ των πολιτικών, των οποίων μέχρι και οι αντιθέσεις συχνά είναι όμοιες. Παρόλα αυτά δεν νομίζω ότι αυτό μπορεί να δικαιολογήσει το σημερινό νεολαίο που απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τα “κοινά”.

Το τελευταίο φαινόμενο είναι ίσως το πιο αδύνατο σημείο της γενιάς μας, αφού είναι η μόνη μόδα που μας έχει κυριεύσει σε μεγάλο βαθμό, χωρίς να υπάρχει κάποια αντίθετη τάση. Σε αντίθεση με τις άλλες μόδες που στη γενιά μας επικρατούν όχι πολύ περισσότερο από ότι η αντίθετή τους, η μόδα της ιδιώτευσης του πολίτη, η αδιαφορία του δηλαδή για τα κοινά και η αποκλειστική του αφιέρωση στα ατομικά, έχει δυστυχώς πλέον όχι μόνο επικρατήσει σε σημαντικό βαθμό, αλλά έχουμε φτάσει στο σημείο πολλοί να είναι αυτοί που το προτείνουν ως πρότυπο συμπεριφοράς, δικαιολογώντας τον εαυτό τους λέγοντας ότι δεν ευθύνονται αυτοί για το γεγονός ότι οι πολιτικοί αδυνατούν να κάνουν ελκυστική την πολιτική. Μιλάμε για μόδα αρκετά επικίνδυνη, της οποίας άμεσο αποτέλεσμα είναι η υποβάθμιση και των συλλογικών οργάνων στις τάξεις των φοιτητών. Το τελευταίο φτάνει μέχρι στο σημείο, εμείς οι φοιτητές, να μην εκμεταλλευόμαστε καθόλου το 33% συμμετοχή σε όλα τα όργανα διοίκησης των πανεπιστημίων στα οποία φοιτούμε. Το αποκορύφωμα είναι βέβαια να κατηγορούμε αυτούς που τελικά αποφασίζουν για εμάς χωρίς εμάς, ενώ εμείς δεν επιλέγουμε τη συμμετοχή μας στη διαδικασία της λήψης των αποφάσεων.

Το συμπέρασμα στο οποίο θα ήθελα να καταλήξω, αλλά διατηρώ αμφιβολίες αν το κατάφερα, είναι ότι η μόδα δεν είναι παρά μια πρόταση που μας γίνεται. Εμείς υποχρεούμαστε να εξετάσουμε αρκετές προτάσεις, πριν επιλέξουμε αυτή που μας ταιριάζει. Μόνο έτσι έχει η μόδα να προσφέρει στις μικρές διαφορές μας που συνθέτουν τον κόσμο και του δίνουν την ομορφιά που το αξίζει.

Σεραφείμ Κοτρώτσος
ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ (Ηλεκτρολόγος Μηχ.& Μηχ Η/Υ)

Το άρθρο αυτό βρίσκεται δημοσιευμένο στην Πύλη www.nygma.gr
στη διεύθυνση http://www.nygma.gr/mag/articles/Article.asp?ar_id=136&ac_id=29