Πολύς λόγος τελευταία για το INTERNET, το διεθνώς καθιερωμένο διαδίκτυο υπολογιστών, που συνδέει συστήματα σε όλο τον κόσμο. Μετά από αναφορές που μπορεί να δεί κανείς σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά (ΚΛΙΚ, CIAO κλπ.) όπου μαθαίνει για σημεία και τέρατα (κυβερνοχώρο, hackers & crackers, ηλεκτρονικές ευκολίες και ηλεκτρονικές ληστείες, virtual reality και άλλα συγκλονιστικά και άσχετα), ίσως θα ήταν σκόπιμο να γίνει μια αναφορά στο τι είναι πραγματικά το INTERNET.

Από την εποχή που άρχισαν να εξελίσσονται οι υπολογιστές, δημιουργήθηκε η ανάγκη της επικοινωνίας μεταξύ τους. Μπορεί ένα υπολογιστής να είναι γρήγορος, να έχει πολλές δυνατότητες, να εξυπηρετεί ανάγκες, όμως στην εποχή της πληροφορίας που ζούμε, γρήγορα δημιουργήθηκε η ανάγκη της σύνδεσης μεταξύ των υπολογιστών. Η επικοινωνία αυτή συνίσταται στη μεταφορά με κάποιο τρόπο δεδομένων του ενός υπολογιστή (που μπορεί να είναι αρχεία ενός δίσκου, αποτελέσματα κάποιου προγράμματος κλπ.) σε έναν άλλο για περαιτέρω επεξεργασία. Η μεταφορά γίνεται με ποικίλα μέσα, όπως σειριακά καλώδια και θύρες, modems (κωδικοποιητές/αποκωδικοποιητές σήματος, συνήθως σε τηλεφωνικές γραμμές), οπτικές ίνες κλπ. Όπως εύκολα καταλαβαίνει κανείς, το πώς ακριβώς θα γίνει η μεταφορά των δεδομένων, δηλαδή με ποιο πρωτόκολλο και με ποιον αλγόριθμο θα γίνει η μεταφορά, είναι ένα θέμα που ο καθένας μπορεί να το υλοποιήσει με άπειρους τρόπους.

Η αρχή έγινε με το UUCP, (Unix to Unix CoPy) ένα πακέτο προγραμμάτων για προγραμματισμένη μεταφορά αρχείων και εκτέλεση προγραμμάτων σε καθορισμένα χρονικά διαστήματα. Το σημαντικό πρώτο βήμα έγινε από τα ερευνητικά κέντρα του DARPA (Defence Advanced Research Projects Agency) όπου δημιουργήθηκε ένα καινούριο υποτυπώδες είδος δικτυακής σύνδεσης, το TCP/IP, για απομακρυσμένους (και όχι μόνο) υπολογιστές. Οι δυνατότητες που προσέφερε η σύνδεση αυτή, ιδίως για τους υπολογιστές της εποχής εκείνης, ήταν κάτι το τρομερό. Το 1975 δημιουργήθηκε το ARPANET, ενα δίκτυο που έκανε χρήση των πρωτοκόλλων του TCP/IP με μεγάλη επιτυχία. Γρήγορα στο δίκτυο αυτό συνδέθηκαν πανεπιστήμια και οργανισμοί για πειραματικούς και ερευνητικούς λόγους. Τα προγράμματα και τα πρωτόκολλα έγιναν λίγο πιο περίπλοκα και σε λίγο καιρό έγινε κατανοητό ότι το δίκτυο ARPANET άρχισε να εξαπλώνεται με εκθετικούς ρυθμούς. Σήμερα το όνομα INTERNET φέρεται να συνδέει 3,000,000 υπολογιστές σε όλο τον κόσμο. Οι υπηρεσίες που προσφέρονται, από την απλή μεταφορά αρχείων έχουν καταλήξει σε πολύπλοκες εφαρμογές που προσφέρουν δυνατότητες, τις οποίες ούτε θα μπορούσε να φανταστεί κανένας πριν από λίγα χρόνια. Συνήθως, οι υπολογιστές που χρησιμοποιούνται λειτουργούν πάνω στο λειτουργικό σύστημα UNIX. Η φυσική σύνδεση μεταξύ των υπολογιστών γίνεται με καλώδια Ethernet (ομοαξονικά), με Modems, με οπτικές ίνες και με ό,τι τελευταίο έχει να προσφέρει η τηλεπικοινωνιακή τεχνολογία.

Οι υπηρεσίες αρχίζουν με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e-mail, electronic mail). Είναι ένας από τους πρώτους στόχους του internet. Με το e-mail καθίσταται δυνατό να στείλουμε κάτι αντίστοιχο με τα γράμματα του κανονικού ταχυδρομείου σε κάποιον που έχει ηλεκτρονική διεύθυνση σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Ένα ηλεκτρονικό γράμμα δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα αρχείο κειμένου. Οι ηλεκτρονικές διευθύνσεις είναι της μορφής: π.χ. akav@theseas.ntua.gr, που σημαίνει χρήστης με το όνομα akav (Αντώνης Καβαρνός) στον υπολογιστή με το όνομα theseas, στην "περιοχή" ntua (ΕΜΠ) στη χώρα gr (Greece). Τα πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι η εξαιρετικά γρήγορη αποστολή (σύνηθως ένα γράμμα κάνει λίγα λεπτά για να φτάσει στον προορισμό του), η αποστολή είναι αυτόματη (αντίθετα με το FAX), είναι πολύ οικονομικό (ιδίως αν έχουμε περάσει σε σχολή που δίνει το INTERNET δωρεάν στους φοιτητές της) και η μεγάλη αυτοματοποίηση στη διαχείριση των μηνυμάτων (πολλαπλοί αποδέκτες, μεταφορά του γράμματος αλλού όταν ο αποδέκτης λείπει κλπ.). Φυσικά υπάρχει το μειονέκτημα ότι, ιδίως στην Ελλάδα, λίγοι έχουν ηλεκτρονικές διευθύνσεις (οι οποίες διαφέρουν εντελώς από τις κανονικές), ενώ η αυτόματη μεταφορά στον προορισμό δεν εγγυάται ότι το γράμμα πραγματικά θα φτάσει εκεί που πρέπει!

Άλλη σημαντική λειτουργία / υπηρεσία του INTERNET είναι το telnet (ή και το rlogin - remote login). Μας δίνεται η δυνατότητα, αν είμαστε χρήστες ενός συστήματος μακριά από τον τόπο όπου βρισκόμαστε εκείνη τη στιγμή, να συνδεθούμε λογικά με το σύστημα αυτό και να κάνουμε τις εργασίες που θα θέλαμε να κάνουμε αν βρισκόμαστε μπροστά στον αναφερόμενο υπολογιστή, όπως να επεξεργαστούμε αρχεία με προγράμματα που υπάρχουν εκεί.

Ίσως μία από τις δημοφιλέστερες λειτουργίες του INTERNET είναι το περιβόητο FTP (file trasfer protocol). Με αυτό μας δίνεται η πρωταρχική δυνατότητα να φέρουμε αρχεία από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, με αντικείμενο και περιεχόμενο που μας ενδιαφέρουν από άποψη ερευνητική ή ψυχαγωγική (το συνηθέστερο). Το δυσκολότερο εδώ είναι η ενημέρωση για το πού μπορούμε να βρούμε αυτά που μας ενδιαφέρουν. Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων χρηστών του INTERNET φέρνει ("κατεβάζει" σύμφωνα με την ορολογία) τεράστιες ποσότητες αρχείων, με συνέπεια το όλο σύστημα να πηγαίνει αρκετά αργά και να υπάρχουν μικροπροβλήματα καθυστερήσεων και μποτιλιαρίσματος στις υπόλοιπες υπηρεσίες του δικτύου.

Πιο εξελιγμένη υπηρεσία του Internet είναι τα NewsGroups. Η λειτουργία τους θυμίζει το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, μόνο που τα γράμματα που στέλνονται είναι ανοιχτές επιστολές μόνο, δηλαδή μπορεί να τα διαβάζει ο καθένας. Ο σκοπός είναι η συζήτηση για τα πολυποίκιλα θέματα που απασχολούν την ανθρωπότητα. Επειδή τα τελευταία είναι κάπως πολλά, έχει υιοθετηθεί ένα είδος κατανομής των News σε περιοχές, κατά θεματική ενότητα. Για παράδειγμα, η περιοχή soc.culture.greece είναι μια περιοχή με κοινωνικά θέματα (social) και αφορά τον πολιτισμό της Ελλάδας. H comp.lang.pascal αφορά υπολογιστές (computers), πιο συγκεκριμένα γλώσσες (languages) και ακόμη πιο συγκεκριμένα την pascal. Εδώ μπορείτε να κατατάξετε τις αναφορές που ίσως βρήκατε στα επιστημονικά περιοδικά που αναφέραμε παραπάνω, για μύδρους Ελλήνων παλικαριών εναντίων Τούρκων μπουλούκων περι εθνικών θεμάτων και άλλων ευτράπελων. Η "κομπιουτεράδικη" σημειογραφία (μάλλον για συντεχνιακούς λόγους) θέλει κάποιες συνηθισμένες εκφράσεις να γράφονται με σύντομο τρόπο. Τι σημαίνει IMHO; In My Humble Opinion (σύμφωνα με την ταπεινή μου γνώμη). IMNSHO; In My Not So Humble Opinion (σύμφωνα με την όχι και τόσο ταπεινή μου γνώμη).

Το ":-)" ; Κοιτάζοντάς το πλάγια, είναι ένα χαρούμενο πρόσωπο (καλά αυτό σίγουρα το ξέρουν πια όλοι). Δηλώνει ότι αυτός που γράφει γελά (είναι δύσκολο να δοθεί με τους έτοιμους χαρακτήρες του πληκτρολογίου η διάθεση αυτού που γράφει).

Μια πιο σύγχρονη και ολοένα πιο δημοφιλής υπηρεσία είναι το WWW (World Wide Web). Πρόκειτα για ένα σύστημα παρουσίασης κειμένων και εικόνων με δυνατότητες HyperText (δηλαδή δυνατότητα αναφοράς κάποιων προεπιλεγμένων λέξεων του κειμένου που βλέπουμε σε κάποια άλλα επεξηγηματικά ή παρεμφερή κείμενα). Για παράδειγμα, έχουμε σε μια WWW σελίδα τη φράση "Μου αρέσει η κλασσική μουσική. Σπουδάζω στο Πολυτεχνείο." και πατώντας με το ποντίκι τη λέξη "κλασσική" να ακούγεται από τα ηχεία του υπολογιστή η "Λίμνη των Κύκνων" ενώ πατώντας στο "Πολυτεχνείο" να εμφανίζεται μια φαντασμαγορική εικόνα του Πολυτεχνείου και ένας κατάλογος των τμημάτων του, όπου αν πατήσουμε έχουμε πληροφορίες για το τμήμα κ.ο.κ.

Αυτές ήταν ένα μικρό μέρος από τις υπηρεσίες που μπορεί κανείς να εκμεταλλευθεί από το INTERNET. Η περαιτέρω ενημέρωση είναι απλά θέμα ενασχόλησης και διαβάσματος τεχνικών κειμένων (manuals, documents, technical specifications) για τους πορωμένους ή επίδειξη από κάποιον πορωμένο για τους απλά ενδιαφερόμενους. Πάντως, αν και στην Ελλάδα το INTERNET θεωρείται ύψιστο προνόμιο, στην Αμερική έχει έλθει κάποια ωρίμανση και δε χρειάζεται κανείς να είναι computer guru για να αποκτήσει πρόσβαση σε αυτό. Χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο από απλούς ανθρώπους ως διευκόλυνση των καθημερινών σχέσεων ή για την ανεύρεση νέων ειδών φιλίας (ηλεκτρονικής). Πάντως, πριν χαρεί κανείς, καλό θα ήταν να επισημανθεί ότι, στην Ελλάδα κυρίως, η πρόσβαση στο INTERNET, ΔΕΝ πρόκειται να σας φέρει περισσότερες κοπέλες κοντά σας... Μάλλον το αντίθετο. Γι'αυτό, λέμε ΝΑΙ στο INTERNET, αλλά με μέτρο (μη γίνουμε και φυτά).

για αναφορά: Σημειώσεις για το Internet, του Νίκου Φώτη και το "Linux Network Administration Guide")

Αντώνης Καβαρνός Ηλ. Μηχ. & Μηχ. Η/Υ