Περί παιδείας λοιπόν ο λόγος και δε χρειάζεται να ψάξει κανείς το θέμα πολύ για να καταλάβει πόσο βαθιά έχει εισχωρήσει το ελληνικό δαιμόνιο σε κάθε διαδικασία λήψης αποφάσεων καθοριστικών για την πορεία του εκπαιδευτικού συστήματος στη χώρα μας. Δε χρειαζόταν για παράδειγμα να έρθει στην επιφάνεια το πρόβλημα των Τ.Ε.Ι. για να γίνει προφανές, ότι η κερδοσκοπία και τα συμφέροντα κατευθύνουν τις επιλογές των αρμόδιων και υπεύθυνων για την κατάσταση της εκπαίδευσης, ειδικά όσον αφορά την τριτοβάθμια.

Τα Τ.Ε.Ι. αποτέλεσαν το κερασάκι στην τούρτα που ονομάζεται εκμετάλλευση της καθολικής επιθυμίας των νέων να σπουδάσουν, να μορφωθούν, να αποκτήσουν το πολύτιμο πτυχίο. Το ξεκίνημα γίνεται με τις πανελλήνιες εξετάσεις. Τα ελληνικά πανεπιστήμια δεν έχουν την υποδομή ούτε είναι αρκετά (θέλουμε κι άλλα;) για να δεχτούν όλους τους υποψήφιους και συνεπώς ο μόνος αξιοκρατικός και σχετικά αξιόπιστος τρόπος να επιλεχθούν οι καλύτεροι είναι οι εισαγωγικές εξετάσεις. Το γεγονός όμως αυτό δημιούργησε την εικόνα ότι οι νέοι θέτουν πλέον ως μοναδικό σκοπό της ζωής τους την επιτυχία σε αυτές τις εξετάσεις. Εικόνα που τρέφεται από την παραεκπαίδεσυση (φροντιστήρια, ιδιαίτερα κτλ.) και διογκώνεται στα μυαλά των γονέων. Ξοδεύονται περιουσίες, ασκείται ψυχολογική και κάθε άλλου είδους πίεση, ώσπου να φτάσει η κρίσιμη στιγμή της υπεράνω όλων μάχης, η έκβαση της οποίας θα κρίνει αν ο νέος είναι τελικά άξιος για ανώτατη εκπαίδευση ή όχι.

Η ιστορία συνεχίζεται στα πανεπιστήμια και τα πολυτεχνεία με θύματα τους άξιους αυτή τη φορά. Οι φοιτητές είναι μια σεβαστού μεγέθους καταναλωτική μονάδα και ως τέτοια γίνονται στόχος κάθε επαρχιακής πόλης που θέλει να προσελκύσει νεανικό πληθυσμό για ευνόητους λόγους (εισερχόμενο κεφάλαιο). Αυτό όμως συνεπάγεται τη δημιουργία πολλών σχολών με το ίδιο περιορισμένο εύρος σπουδών, τον ίδιο φτωχό επιστημονικό εξοπλισμό και τις ίδιες λίγες παρεχόμενες γνώσεις. Τα πτυχία που δίνουν τελικά αυτές οι σχολές έχασαν σιγά σιγά την αξία τους και οι κάτοχοί τους είναι κάθε άλλο παρά σίγουροι για την επαγγελματική τους αποκατάσταση.

Τι γίνεται τώρα με αυτούς που και πέτυχαν και δεν πέτυχαν; Οι σπουδαστές των Τ.Ε.Ι. είχαν ανέκαθεν ως προορισμό τους θέσεις πιο κοντά στην παραγωγή (υπομηχανικοί). Εκεί όμως που οι ειδικότητες υπερκαλύπτονται από απόφοιτους του πολυτεχνείου, τα πράγματα μπερδεύονται. Η διαχωριστική γραμμή μεταξύ του επιστήμονα και του μηχανικού δεν είναι καθαρή και το γεγονός αυτό γίνεται πολύτιμο όπλο στα χέρια των ιθυνόντων στα Τ.Ε.Ι.. Δημιουργείται λοιπόν στους σπουδαστές εκεί η εντύπωση πως δεν υστερούν σε τίποτα από τους ‘συναδέλφους’ τους των πολυτεχνείων με στόχο φυσικά να υποδείξουν πως και οι ίδιοι (οι ιθύνοντες) δεν υστερούν σε τίποτα από τους πανεπιστημιακούς και άλλους καθηγητές. Είναι βέβαια προφανές ότι τα τεράστια ποσά που διατίθενται για έρευνα στα πολυτεχνεία αποτελούν πειρασμό για τους καθηγητές των Τ.Ε.Ι. που βλέπουν τα δις να φεύγουν και αυτοί να μένουν έξω από το χορό.

Σε κάθε βαθμίδα λοιπόν της εκπαίδευσης που παρέχεται στη χώρα μας κυριαρχούν τα μικροσυμφέροντα αυτών που είναι κάθε φορά σε θέση να επιβάλλουν τη θέλησή τους χωρίς ίχνος προγραμματισμού ή άλλου είδους φιλότιμης δράσης. Τα φροντιστήρια εκμεταλλεύονται τις πανελλήνιες εξετάσεις για να γεμίσουν τα κάθε λογής Μαθηματικά, Χημικά ή Τ.Ε.Ι., οι περισσότεροι απόφοιτοι των οποίων καταλήγουν να αναπαράγουν την όλη διαδικασία ανοίγοντας καινούρια φροντιστήρια, γιατί φυσικά δεν υπάρχει άλλη έξοδος από την ανεργία. Η ιστορία συνεχίζεται και θα συνεχιστεί ώσπου να επέλθει ο κορεσμός και η κατάσταση να φτάσει στο απροχώρητο οπότε κάποιοι επιτέλους θα καταλάβουν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά τόσο καιρό και θα έρθουν να το κουκουλώσουν. Προς το παρόν οι κάποιοι θα ‘τρώνε’, κάποιοι θα διαμαρτύρονται, η ανεργία θα μεγαλώνει και ακριβώς αυτή τη στιγμή της απόγνωσης σκέφτεται κανείς: ευτυχώς που υπάρχει και το Νύγμα.

Στέφανος Χριστάκης ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ (epixeirhmatias :)) Άλλα άρθρα του