Η επικοινωνία στο κατώφλι του 2000

Η εποχή που ζούμε χαρακτηρίζεται πέραν των άλλων και ως εποχή της εντυπωσιακής έως εκρηκτικής ανάπτυξης των τηλεπικοινωνιακών μέσων. Φαίνεται, δηλαδή, ότι είναι μια εποχή στην οποία οι άνθρωποι θεωρούν την επικοινωνία ως αγαθό που καλύπτει βασική ανάγκη, για τη βέλτιστη ικανοποίηση της οποίας μοχθούν κατά ποικίλους τρόπους. Παρόλα αυτά τα θαυμαστά, σήμερα, στις μέρες που η επικοινωνία έχει γίνει επιστήμη όσο ποτέ άλλοτε, σε όλους είναι φανερό ότι η ίδια αυτή η επικοινωνία δεν λειτουργεί σωστά. Είναι τουλάχιστον ανεπαρκής.

Το γεγονός αυτό, της ανεπάρκειας της επικοινωνίας, το συναντάμε παντού ή σχεδόν παντού σήμερα. Οι άνθρωποι συχνά αδυνατούν να συνεννοηθούν και για τα απλούστερα θέματα. Σε πολλές περιπτώσεις η διαδικασία γίνεται τόσο επίπονη που κανείς φθάνει στο σημείο ακόμη και να αποφεύγει την επικοινωνία με το διπλανό του. Στον πολιτικό επίσης χώρο παρατηρείται σωρεία περιπτώσεων όπου ο πολιτικός αποξενώνεται από το λαό και η μόνη στιγμή που καταφέρνουν οι δυο πλευρές να επικοινωνήσουν είναι η στιγμή της συναλλαγής, θεμιτής ή αθέμιτης (=ρουσφέτι ή θεραπεία αδικιών όπως θέλει να το ονομάζει ο κ. Γιαννόπουλος). Αλλά και ο πολιτικός λόγος, ακόμα και όταν είναι πηγαίος, δεν περνά εύκολα στο λαό. Σίγουρα περνά πολύ πιο δύσκολα απο διάφορα "πολύχρωμα" συνθήματα που ξέρουν να κατασκευάζουν οι τεχνικοί του υποσυνείδητου. Τέλος μέχρι και στον έρωτα, που περνά για πολλούς δύσκολες στιγμές, στην ελλιπή επικοινωνία εντοπίζεται το βασικό πρόβλημα. Το όλο πρόβλημα συχνά προσεγγίζεται ως η κρίση του σύγχρονου λόγου (πολιτικού και μη). Σε ότι αφορά τη ρίζα του προβλήματος σίγουρα λαμβάνει κύριο ρόλο η υποκρισία που μαστίζει τη ζωή του σήμερα σε όλες της τις εκφάνσεις. Η πλαστογραφία που σήμερα πια έχει γενικευτεί σε τέτοιο βαθμό που να κινδυνεύει να θεωρηθεί και θεμιτή. Ο σύγχρονος καταπιεστικός και εξοντωτικού ρυθμού τρόπος ζωής. Τα πλαστά ιδανικά που κυριαρχούν ή, με άλλα λόγια, η κρίση αξιών αλλά και ιδεών της εποχής μας. Αυτά όλα ωθούν το σημερινό άνθρωπο να μάχεται για να παίξει ρόλους που δεν του ταιριάζουν και δεν έχει στην πραγματικότητα ο ίδιος επιλέξει. Το άτομο πολύ συχνά κάθε άλλο παρά επιδιώκει να λύσει το πρόβλημα. Προστατεύει δήθεν τον εαυτό του πίσω από την υποκρισία και καταβάλλει ιδιαίτερη προσπάθεια για να παίζει το ρόλο αυτό πειστικά.

Και με βάση όλα αυτά τίθεται το ερώτημα : Πώς κανείς μπορεί να αποφύγει αυτού του είδους την αλλοτρίωση; Πρέπει κανείς να επικοινωνεί με τον άλλο όντας αληθινός αλλά συγχρόνως και γοητεύοντας. Την απάντηση πολύ περιεκτικά μας δίνει σε ένα από τα θαυμάσια παραδείγματά του, ο συμπαθέστατος Μίμης Ανδρουλάκης, σημαντικότατος αυτός νεοέλληνας κοινωνιολόγος έως και φιλόσοφος. Λέει λοιπόν : "Ο εραστής δεν αρκεί να ικανοποιεί σεξουαλικά, δηλαδή βιολογικά, χρειάζεται επιπλέον να μπορεί να σαγηνεύει και την ψυχή". Μεταφράζοντάς το καταλήγουμε στο ότι στην επικοινωνία δεν αρκεί ο λόγος να είναι αληθινός, αλλά πρέπει επιπροσθέτως να είναι και γοητευτικός. Να μιλά τόσο στο μυαλό όσο και στην ψυχή.

Ας πετάξουμε δηλαδή τις μάσκες, ας γίνουμε οι εαυτοί μας και τότε ας προσπαθήσουμε παράλληλα να τραβήξουμε το ενδιαφέρον του συνομιλητή μας. Τη στιγμή αυτή βέβαια νιώθω την απορία κατά πόσο το πέτυχα αυτό στο παρόν κείμενο. Αλλά είμαι σίγουρος ότι τουλάχιστον κατά το πρώτο σκέλος, αυτό της αλήθειας, το ΝΥΓΜΑ γενικότερα έχει πετύχει να είναι μέσο επικοινωνίας που να περνά μηνύματα απόλυτα αληθινά, χάρη στις αυθεντικές προθέσεις όλων όσων συμμετέχουν κατά οποιονδήποτε τρόπο. Το δεύτερο σκέλος επαφίεται στο μεράκι, στην όρεξη και στο συναίσθημα που είμαστε όλοι διατεθειμένοι να διοχετεύσουμε μέσα από μια οποιασδήποτε μορφής επικοινωνία. Αυτό θα κατακτάται βήμα-βήμα, αρκεί να είμαστε μαζί.

Σεραφείμ Κοτρώτσος