Το παρόν αρχικά ξεκίνησε υπό μορφή σχολίου επί του σχετικού κειμένου του Τ. Τάσκαρη, ωστόσο λόγω της ελαφρώς αυξημένης έκτασης τελικώς αποφάσισα να το παρουσιάσω σαν ξεχωριστώ άρθρο.
Γενικά συμφωνώ με τους στόχους του άρθρου περί παγκοσμιοποίησης του Τ.Τ., καθώς τα προβλήματα και οι ανισότητες που έχουν έρθει στην επιφάνεια τα τελευταία χρόνια είναι όντως έντονες και ανησυχητικές. Ωστόσο νομίζω ότι ένα-δυο ζητήματα έχουν μπει σε λάθος βάση, όχι μόνο στο συγκεκριμένο άρθρο, αλλά γενικότερα στη νοοτροπία περί παγκοσμιοποίησης που τείνει να αναπτυχθεί στην ελληνική κοινωνία. Για το λόγο αυτό δράττομαι της ευκαιρίας να τα αναφέρω επιγραμματικά.
1) Σε καμία περίπτωση η παγκοσμιοποίηση δεν είναι γεωγραφικώς καθορισμένη. Το να αναφέρει κανείς ότι αποτελεί παιχνίδι του δυτικού κόσμου δεν είναι ακριβές. Στο «παιχνίδι» συμμετέχουν ιδιαίτερα μάλιστα και χώρες Ασιατικές ή ακόμα Νοτιοαμερικανικές και Αφρικανικές, καθώς αποτελούν μόνιμο τόπο προορισμού βιομηχανιών του Δυτικού κόσμου, που κλείνουν τις ακριβές μονάδες παραγωγής σε χώρες της κεντρικής Ευρώπης και τις μεταφέρουν για παράδειγμα σε Ασιατικά κράτη. Από το φαινόμενο αυτό κερδίζονται σειρά από θέσεις εργασίας σε φτωχά κράτη, θέσεις αμειβόμενες μεν με πολύ χαμηλότερους μισθούς από τα ισχύοντα στα κράτη προέλευσης αλλά σαφώς ανώτερους από τα μέσα επίπεδα των χωρών προορισμού.
Αντίστροφα παγκοσμιοποίηση είναι και οι Ινδοί που συρρέουν σε χώρες του Δυτικού κόσμου και καταλαμβάνουν θέσεις εργασίας σε χώρους της τεχνολογίας αιχμής, όντως φθηνότεροι και κυρίως εργατικότεροι και αποτελεσματικότεροι. Πολλοί από αυτούς συν τω χρόνω εντάσσονται πλήρως στη χώρα προορισμού και χαίρουν σεβασμού από τους γύρω τους.
2) Η παγκοσμιοποίηση δεν είναι φαινόμενο που λαμβάνει χώρα κατόπιν κεντρικής απόφασης κανενός θεού ή καμιάς μυστικιστικής κομπανίας. Είναι αποτέλεσμα της βελτίωσης στα μέσα συγκοινωνιών και επικοινωνιών τα οποία επιτρέπουν την κινητικότητα εργαζομένων, αγαθών, υπηρεσιών και πληροφοριών. Τα δεδομένα αυτά σε συνδυασμό με την πτώση του άλλοτε υπαρκτού (κατ’ ουσίαν ανύπαρκτου) σοσιαλισμού, επιτρέπουν επιχειρηματικές κινήσεις που δεν περιορίζονται από σύνορα μετατρέποντας την υδρόγειο σε μια ενιαία αγορά. Πρόκειται δηλαδή για κοινωνικο-πολιτικό-πολιτισμικό και κυρίως οικονομικό φαινόμενο, με δραματικές σε πολλές περιπτώσεις συνέπειες, το οποίο όμως είναι σημείο του καιρού και φυσιολογικό αποτέλεσμα της εξέλιξης και όχι ζήτημα κάποιας πρωθυπουργικής απόφασης. Συνεπώς το να λέμε ότι είμαστε υπέρ ή κατά είναι μάλλον άστοχο, ας εκφραζόμαστε καλύτερα στο εξής με τον κρίνουμε το φαινόμενο και να προτείνουμε μεθόδους βελτίωσης των συνθηκών.
3) Σαφώς ευνοημένοι του φαινομένου της παγκοσμιοποίησης εμφανίζονται οι έχοντες και κατέχοντες. Αυτό κι αν είναι αυτονόητο. Σε μια καπιταλιστική κοινωνία όπως ο παγκόσμιος χάρτης διαμορφώθηκε προ και μετά παγκοσμιοποίησης αυτό είναι αυτονόητο να συμβαίνει. Η ισχύς είναι στο κεφάλαιο και οι έχοντες είναι λογικό να βρίσκουν τους τρόπους να εκμεταλλεύονται τις καταστάσεις αποτελεσματικότερα. Τι προτείνετε δηλαδή να τους τα πάρει το κράτος να τελειώνουμε; Είναι κι αυτό μια άποψη αλλά φοβάμαι ότι δοκιμάστηκε και απέτυχε παταγωδώς.
4) Ειδικά η Γένοβα καταδεικνύει την κρίση που διέρχονται τα αγωνιστικά κινήματα παγκοσμίως, τόσο που εσχάτως βρίσκονται στο μοτίβο του να ψάχνουν κάτι καλό για να δημιουργήσουν μέτωπο πίσω από αυτό. Η σύσκεψη της G8 ίσως ήταν μια από τις πλέον ανιαρές των τελευταίων ετών, καθώς στη μετά την παγκοσμιοποίηση εποχή οι κυβερνήσεις ακόμα και των ισχυρών κρατών ελάχιστα ελέγχουν τα πράγματα. Συναντήθηκαν για μια ακόμα φορά οι ηγέτες των οκτώ ισχυρότερων χωρών για να ευλογήσουν τα γένια τους, να πιουν έναν καφέ μαζί και να πουλήσουν μούρη ότι τους απασχολούν τα διεθνή ζητήματα για το καλό της ανθρωπότητας. Προφανώς δεν ελήφθη σχεδόν καμιά αξιομνημόνευτη απόφαση και ούτε κανείς περίμενε κάτι διαφορετικό. Έπεσε στο τραπέζι και το θέμα της διαγραφής των χρεών του τρίτου κόσμου, ως μάννα εξ ουρανού, δείγμα της περίτρανης φιλανθρωπίας των ισχυρών έναντι των αδυνάτων. Προφανώς απορρίφθηκε αλλά ακόμα κι αν είχε εγκριθεί την επαύριον της αποφάσεως τα χρέη θα μπορούσαν κάλλιστα να έχουν ξαναδημιουργηθεί. Βλέπετε όταν ο Αφρικανός βγάζει 10-100 δολάρια το χρόνο και αγοράζει το δυτικό αυτοκίνητο 10.000 δολάρια δε χρειάζεται πολύς χρόνος για να χρεωθεί.
Όλα αυτά έκαναν την G8 απίστευτα βαρετή (λέγεται ότι μερικοί ηγέτες γλάρωναν στις συσκέψεις) και η παρτίδα σώθηκε τελευταία στιγμή από τους διαδηλωτές. Αν δεν συγκεντρωνόταν αυτό το ετερόκλητο γκρουπ από αριστεροδέξιους επαναστάτες, αναρχικούς και λοιπούς γενικούς τζερτζελοκυνηγούς, μάλλον κανείς δεν θα έπαιρνε είδηση περί G8 και οι ηγέτες θα έπεφταν σε κατάθλιψη καθώς η παγκοσμιοποιημένη τηλεόραση θα έστρεφε την προσοχή της σε τίποτε τετράγωνα καρπούζια-γίγας που φύτρωσαν την Ιαπωνία, ή κανένα ροζ σκάνδαλο του πάλαι ποτέ καγκελαρίου και διαπρεπούς συγγραφέα συνταγών μαγειρικής.
Τι θα κάνουμε χωρίς βαρβάρους δηλαδή εκατέρωθεν. Βρήκε ευκαιρία και ο Μπερλουσκόνι να προβάρει τα φασιστικά ιδεώδη και ενίσχυσε το νταβαντούρι ρίχνοντας λάδι στη φωτιά. Ωραίο σόου, προσφορά για τον παγκόσμιο τηλεοπτικό φακό, και το σημαντικότερο: δωρεάν!
Αυτά τα ολίγα και ... περαστικά μας
printer friendly version
στείλτε τη σελίδα με e-mail
